Deizm: Revizyonlar arasındaki fark

Vikisöz, özgür söz dizini
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
II. Niveles (mesaj | katkılar)
k düzenleme AWB ile
Urungu97 (mesaj | katkılar)
II. Niveles adlı kullanıcının son değişikliği reddedilerek Vitruvian sürümüne (140439) geri dönüldü
1. satır: 1. satır:
[[Dosya:Dieu Tout-Puissant Chapelle Royale Versailles ceiling.jpg|thumb|Benim ülkem [[dünya]]dır, tüm [[insan]]lar benim kardeşimdir, [[iyilik|iyi]]yi ve [[doğru]]yu yapmak benim [[din]]imdir.<br> ~ [[Thomas Paine]] ]]
[[Dosya:Dieu Tout-Puissant Chapelle Royale Versailles ceiling.jpg|thumb|Benim ülkem [[dünya]]dır, tüm [[insan]]lar benim kardeşimdir, [[iyilik|iyi]]yi ve [[doğru]]yu yapmak benim [[din]]imdir.<br> ~ [[Thomas Paine]] ]]
'''[[w:Deizm|Deizm]]''' veya '''Yaradancılık''', mantık ve doğal [[dünya]]ya dair gözlemlerin kaynağını oluşturduğu; [[din]]sel [[bilgi]]ye dolaysız biçimde sadece [[akıl]] yoluyla ulaşılabileceği ilkesini esas alan, bu sebeple vahiy ve esine dayalı tüm [[din]]leri reddeden tek [[Tanrı]] inancı olarak tanımlanır.
'''[[w:Deizm|Deizm]]''' veya '''Yaradancılık''', mantık ve doğal [[dünya]]ya dair gözlemlerin kaynağını oluşturduğu; [[din]]sel [[bilgi]]ye dolaysız biçimde sadece [[akıl]] yoluyla ulaşılabileceği ilkesini esas alan, bu sebeple vahiy ve esine dayalı tüm [[din]]leri reddeden tek [[Tanrı]] inancı olarak tanımlanır.


<center><small>Sözler, yazar ya da kaynakları bakımından alfabetik sıraya göre düzenlenmiştir:</small></center>
<center><small>Sözler, yazar ya da kaynakları bakımından alfabetik sıraya göre düzenlenmiştir:</small></center>
10. satır: 10. satır:
*Kendi yarattıklarını cezalandıran ya da ödüllendiren, biz insanlarınkine benzer istekleri olan bir [[Tanrı]]yı benim aklım almaz. Bedeni ile öldükten sonra yaşayabilecek bir [[insan]] da düşünemem. Zayıf yürekliler, korku ya da gülünç bir bencillikle bu çeşit düşünceleri beslesinler istedikleri kadar.<ref>[http://www.religioustolerance.org/deism1.htm Religous Tolerance, Deism]</ref>
*Kendi yarattıklarını cezalandıran ya da ödüllendiren, biz insanlarınkine benzer istekleri olan bir [[Tanrı]]yı benim aklım almaz. Bedeni ile öldükten sonra yaşayabilecek bir [[insan]] da düşünemem. Zayıf yürekliler, korku ya da gülünç bir bencillikle bu çeşit düşünceleri beslesinler istedikleri kadar.<ref>[http://www.religioustolerance.org/deism1.htm Religous Tolerance, Deism]</ref>
**[[Albert Einstein]]
**[[Albert Einstein]]

*Ben, [[dünya]]nın yasalara dayalı uyumunda kendini açığa vuran [[Baruch Spinoza|Spinoza]]’nın [[Tanrı]]’sına inanıyorum, [[insan]]lığın işlerini yapan ve kaderi belirleyen bir Tanrı’ya değil.
*Ben, [[dünya]]nın yasalara dayalı uyumunda kendini açığa vuran [[Baruch Spinoza |Spinoza]]’nın [[Tanrı]]’sına inanıyorum, [[insan]]lığın işlerini yapan ve kaderi belirleyen bir Tanrı’ya değil.
**[[Albert Einstein]], New York Rabbi' Herbert S. Golstein’ın sorusunu yanıtladığı sözleri, 24 Nisan 1929
**[[Albert Einstein]], New York Rabbi' Herbert S. Golstein’ın sorusunu yanıtladığı sözleri, 24 Nisan 1929


21. satır: 22. satır:


<!-- T -->
<!-- T -->
*Genel olarak, platonik Hristiyan ülkelerde rahiplerin deizme; katolik ülkelerde [[ateizm]]e geçtiklerini gözlemledim. [[Denis Diderot|Diderot]], [[Jean le Rond d'Alembert|D’Alembert]], [[Baron d'Holbach|D’Holbach]], [[Marquis de Condorcet|Condorcet]] insanların en erdemli kişileri arasında bilinirler. Onların [[erdem]]leri, o halde, [[Tanrı]] [[sevgi]]si dışında başka bazı temellere sahip olmalarıdır.
*Genel olarak, platonik Hristiyan ülkelerde rahiplerin deizme; katolik ülkelerde [[ateizm]]e geçtiklerini gözlemledim. [[Denis Diderot|Diderot]], [[Jean le Rond d'Alembert |D’Alembert]], [[Baron d'Holbach|D’Holbach]], [[Marquis de Condorcet |Condorcet]] insanların en erdemli kişileri arasında bilinirler. Onların [[erdem]]leri, o halde, [[Tanrı]] [[sevgi]]si dışında başka bazı temellere sahip olmalarıdır.
**[[Thomas Jefferson]], Thomas Law’a mektup, 13 Haziran 1814
**[[Thomas Jefferson]], Thomas Law’a mektup, 13 Haziran 1814

* [[Tanrı|O]]'nun gücünü sorgulamak istiyor muyuz? Yaratılışın sınırsızlığı içinde bunu görüyoruz. Onun bilgeliğini sorgulamak istiyor muyuz? Kavranamaz '''bütün'''ün yönetilmesindeki değişmez düzenin varlığında bunu görüyoruz. Onun cömertliğini sorguluyor muyuz? Dünyayı doldurduğu bolluklarda bunu görüyoruz. Onun affediciliğini soruluyor muyuz? Nankörlere dahi sunduğu bolluklarda bunu görüyoruz. Tanrının ne olduğunu bilmek istiyor muyuz? Bunu herhangi bir insanın yazabileceği yazılı kitaplarda arama, Yaratılışın imzasında ara.
* [[Tanrı|O]]'nun gücünü sorgulamak istiyor muyuz? Yaratılışın sınırsızlığı içinde bunu görüyoruz. Onun bilgeliğini sorgulamak istiyor muyuz? Kavranamaz '''bütün'''ün yönetilmesindeki değişmez düzenin varlığında bunu görüyoruz. Onun cömertliğini sorguluyor muyuz? Dünyayı doldurduğu bolluklarda bunu görüyoruz. Onun affediciliğini soruluyor muyuz? Nankörlere dahi sunduğu bolluklarda bunu görüyoruz. Tanrının ne olduğunu bilmek istiyor muyuz? Bunu herhangi bir insanın yazabileceği yazılı kitaplarda arama, Yaratılışın imzasında ara.
** [[Thomas Paine]], Akıl Çağı
** [[Thomas Paine]], Akıl Çağı

* Bazıları “Tanrı kelamı yok mudur, vahiy yok mudur?” diye soracaklar belki. Ben buna evet derim, Tanrı kelamı ve vahiy vardır. [[Tanrı]] kelamı gözlemlediğimiz [[evren]]dir.
* Bazıları “Tanrı kelamı yok mudur, vahiy yok mudur?” diye soracaklar belki. Ben buna evet derim, Tanrı kelamı ve vahiy vardır. [[Tanrı]] kelamı gözlemlediğimiz [[evren]]dir.
** [[Thomas Paine]], Akıl Çağı
** [[Thomas Paine]], Akıl Çağı

* Yahudi, Hristiyan veya Müslüman olsun tüm din kurumları, insanlığı korkutarak esir eden, gücü ve kazancı tekelleştirme amacı güden insan icatlarından başka bir şey gibi görünmüyor bana.
* Yahudi, Hristiyan veya Müslüman olsun tüm din kurumları, insanlığı korkutarak esir eden, gücü ve kazancı tekelleştirme amacı güden insan icatlarından başka bir şey gibi görünmüyor bana.
** [[Thomas Paine]], Akıl Çağı
** [[Thomas Paine]], Akıl Çağı

* İmansızlık sadece inanç veya inançsızlıktan ibaret değildir; inanmadığı şeye inanmış gibi görünmeyi de kapsar.
* İmansızlık sadece inanç veya inançsızlıktan ibaret değildir; inanmadığı şeye inanmış gibi görünmeyi de kapsar.
** [[Thomas Paine]] , Akıl Çağı
** [[Thomas Paine]] , Akıl Çağı

* Benim ülkem [[dünya]]dır, tüm [[insan]]lar benim kardeşimdir, [[iyilik|iyi]]yi ve [[doğru]]yu yapmak benim [[din]]imdir.
* Benim ülkem [[dünya]]dır, tüm [[insan]]lar benim kardeşimdir, [[iyilik|iyi]]yi ve [[doğru]]yu yapmak benim [[din]]imdir.
** [[Thomas Paine]]
** [[Thomas Paine]]



==Kaynakça==
==Kaynakça==
38. satır: 45. satır:


{{Vikipedi}}
{{Vikipedi}}

[[Kategori:Konular]]
[[Kategori:Konular]]

21.47, 6 Nisan 2017 tarihindeki hâli

Benim ülkem dünyadır, tüm insanlar benim kardeşimdir, iyiyi ve doğruyu yapmak benim dinimdir.
~ Thomas Paine

Deizm veya Yaradancılık, mantık ve doğal dünyaya dair gözlemlerin kaynağını oluşturduğu; dinsel bilgiye dolaysız biçimde sadece akıl yoluyla ulaşılabileceği ilkesini esas alan, bu sebeple vahiy ve esine dayalı tüm dinleri reddeden tek Tanrı inancı olarak tanımlanır.

Sözler, yazar ya da kaynakları bakımından alfabetik sıraya göre düzenlenmiştir:


  • Kendi yarattıklarını cezalandıran ya da ödüllendiren, biz insanlarınkine benzer istekleri olan bir Tanrıyı benim aklım almaz. Bedeni ile öldükten sonra yaşayabilecek bir insan da düşünemem. Zayıf yürekliler, korku ya da gülünç bir bencillikle bu çeşit düşünceleri beslesinler istedikleri kadar.[1]
  • Ben, dünyanın yasalara dayalı uyumunda kendini açığa vuran Spinoza’nın Tanrı’sına inanıyorum, insanlığın işlerini yapan ve kaderi belirleyen bir Tanrı’ya değil.
    • Albert Einstein, New York Rabbi' Herbert S. Golstein’ın sorusunu yanıtladığı sözleri, 24 Nisan 1929
  • Deistler bilmişlerdir ki, Tanrı dışında insanüstü tanıdığınızda bunun arkasından sadece peygamberler değil; evliya, ermişler ve daha bilmem neler insanüstü varlıklara dönüştürülecek birer yedek ilâh halinde insan hayatına musallat edilecektir, edilmiştir. Akıl dışında kutsal tanımanın sonucu ise aklın hayatın dışına itilmesi, onun yerini kutsallaştırılmış birtakım adamların ilhamlarının, rüyalarının alması olacaktır. Tarih, özellikle dinler tarihi deistlerin bu iddialarını (veya öngörülerini) tamamen doğrulamıştır. Ve doğrulamaya devam etmektedir.[2]
  • O'nun gücünü sorgulamak istiyor muyuz? Yaratılışın sınırsızlığı içinde bunu görüyoruz. Onun bilgeliğini sorgulamak istiyor muyuz? Kavranamaz bütünün yönetilmesindeki değişmez düzenin varlığında bunu görüyoruz. Onun cömertliğini sorguluyor muyuz? Dünyayı doldurduğu bolluklarda bunu görüyoruz. Onun affediciliğini soruluyor muyuz? Nankörlere dahi sunduğu bolluklarda bunu görüyoruz. Tanrının ne olduğunu bilmek istiyor muyuz? Bunu herhangi bir insanın yazabileceği yazılı kitaplarda arama, Yaratılışın imzasında ara.
  • Bazıları “Tanrı kelamı yok mudur, vahiy yok mudur?” diye soracaklar belki. Ben buna evet derim, Tanrı kelamı ve vahiy vardır. Tanrı kelamı gözlemlediğimiz evrendir.
  • Yahudi, Hristiyan veya Müslüman olsun tüm din kurumları, insanlığı korkutarak esir eden, gücü ve kazancı tekelleştirme amacı güden insan icatlarından başka bir şey gibi görünmüyor bana.
  • İmansızlık sadece inanç veya inançsızlıktan ibaret değildir; inanmadığı şeye inanmış gibi görünmeyi de kapsar.


Kaynakça

  1. Religous Tolerance, Deism
  2. Deizm, Yaşar Nuri Öztürk, Yeni Boyut, 2015, Arka Kapak
Deizm ile ilgili daha fazla bilgiye Vikipedi'den ulaşabilirsiniz.