Sokrates

Sokrates
Sokrates
Doğum tarihi	İÖ 469
Doğum yeri	Alopeke, Atina
Ölüm tarihi	İÖ 15 Şubat 399
Ölüm yeri	Atina
	Vikipedi maddesi; Vikiveri öğesi

Sokrates (MÖ 469; Atina - MÖ 399, Atina), Antik Yunan filozofudur.

Kaynaklı

Sorgulanmamış bir hayat, yaşanmaya değmez.^[1]
Hayattan uzaklaştığımız ölçüde gerçeğe yaklaşırız.^[2]
Güzelliğin anlamı gereği güzel olan her şey güzelleşir.
- Phaedo, Platon
Hayret etmek bir filozofun hissidir ve felsefe hayret etmekle başlar.
- Theaetetus, Platon, 150c

Ne savaşta ne de hukukta bir adamın ölümden kaçmak için her yolu kullanmaması gerekir. Eğer bir adam savaşta silahlarını atar ve peşindekilerin önünde diz çökerse bu şekilde ölümden kaçabilir, herhangi bir şeyi söylemeyi veya yapmayı kabul etmesi halinde de ölümden kaçabilir. Zor olan, dostlarım, ölümden kaçınmak değil haksızlıktan kaçınmaktır; çünkü o (haksızlık) ölümden daha hızlı koşar.
- Sokrates’in Savunması, Platon, 38e-39a
Sizden dileyeceğim hâlâ bir şey daha var: Çocuklarım büyüdüklerinde, sizden isteğim şu ki erdemden daha fazla zenginliğe vaya başka bir şeye değer verirlerse onları cezalandırın veya benim sizinle uğraştığım gibi siz de onlarla uğraşın.
- Sokrates’in Savunması, Platon, 42a
Ama şimdi ayrılma zamanı geldi, ben ölüme ve siz yaşamlarınıza. Hangimiz için daha iyi olduğunu ancak Tanrı bilir.
- Sokrates’in Savunması, Platon, 42a
Şimdi, diyorum ki, insan denen yaratığı eğitimle aydınlanmış ya da aydınlanmamış olarak düşün.^[3]
- Devlet, Platon, bl. VII, Mağara Alegorisi giriş sözü

Bir insan için ahlak terbiyesi ekmek ve elbiseden daha lüzumludur.
Bir insanın onsuz yapabileceği ne kadar çok şey vardır.
Bir şey bilmediğim dışında başka bir şey bilmiyorum.
Bir şeyleri değiştirmek isteyen insan önce kendisinden başlamalıdır.
Bir yargıç, iyi niyetle dinlemeli, akıllıca karşılık vermeli, sağlıklı düşünmeli, tarafsızca karar vermelidir.
Cahil insan kendinin bile düşmanı iken, başkasına dost olması nasıl beklenir.
Delilik, düpedüz bir dert değildir, tersine en büyük zekalar, onunla Helen ülkesine gelmiştir.
Dürüst bir insan daima çocuk kalır...

Eğer istediğin olmazsa acı çekersin, eğer istemediğin bir şey olursa yine acı çekersin, hatta istediğin şey tam olarak olsa da yine acı çekersin çünkü onu kaybetme riskin vardır. Zihin böyle belalı bir şeydir. Değişimden özgür olmak ister. Hayatın koşullarından ve ölümden özgür. Fakat değişim hayatın kanunudur ve ne kadar dirensen de bu gerçeği değiştiremezsin.
En faziletli insan, rûhen yükselmeye çalışan, en mutlu insan da yükseldiğini duyandır.
Endişelerinizden kurtulmak istiyorsanız, yaşamaktan en çok korktuğunuz şeyin bir gün başınıza geleceğini kabul edin.
Erdem, ruhun güzelliğidir. Felsefe, neleri bilmediğini bilmektir.
Evrende tesadüfe, tesadüf edilmez.
Felsefe hayretle başlar.
Haksızlığa uğramak, haksızlık yapmaktan iyidir.
- Haksızlık yapmak, haksızlığa uğramaktan daha acıdır.
Hiç kimse, kendi isteğiyle kötü değildir.
İnsan bildiğini öğrenir.

İnsanlar her zaman her yerde acıkmışlardır ama her zaman her yerde erdemli olmamışlardır.
Kadın erkekle bir kez eşit hale getirildi mi, artık ondan üstün olur.
Kendin pahasına olduktan sonra tüm dünyayı kazansan eline ne geçer?
Kendini bulmak istiyorsan, kendin için düşün.
Kimseye hiçbir şey öğretemem, sadece onların düşünmelerini sağlayabilirim.
Ne pahasına olursa olsun, evlenin. Karınız iyi çıkarsa mutlu olursunuz, yok fena çıkarsa o zaman da filozof olursunuz.
Sadece bir iyi vardır, bilgi; ve sadece bir kötü vardır, cehalet.
Tokgözlülük doğal zenginliktir; lüks ise yapay yoksulluk.
Yalnız işsiz olanlar değil, daha iyi işler yapabilecek olanlar da başıboştur.

Talebelerden biri Sokrates'e sormuş:

- Herkese güzel konuşma dersleri verdiğin ve onlara hitabet sanatını öğrettiğin halde, niçin sen de çıkıp bir konuşma yapmıyorsun?

- Evlat, demiş Sokrates. Bileytaşı keskin değildir ama, en sert demiri bile keskin eder…

İdam edilmeden önce karısı Xanthippe Sokrates'e şöyle der:

- Ama sen suçsuzsun; suçsuz yere idam ediliyorsun.

Sokrates'te buna karşılık şöyle bir cevap verir:

- Be kadın suçlu olarak idam edilmemi mi yeğlerdin?

Sokrates, stoalıların tarihi boyunca en önde gelen azizi idi… — Bertrand Russell

Konuyla ilgili diğer Wikimedia sayfaları:

Commons'da Sokrates ile ilgili çoklu ortam dosyaları bulunmaktadır.

Vikipedi'de Sokrates ile ilgili ansiklopedik bilgi bulunmaktadır.