René Descartes

Vikisöz, özgür söz dizini
René Descartes
Doğum tarihi 31 Mart 1596, 1596
Doğum yeri Descartes
Ölüm tarihi 11 Şubat 1650, 1650
Ölüm yeri Stockholm City, Stockholm
Vikipedi maddesi
Vikiveri öğesi
İyi bir akla sahip olmak yeterli değildir. Aslolan şey onu iyi kullanmaktır.

René Descartes (d. 31 Mart 1596 - ö. 11 Şubat 1650), Fransız matematikçi, bilim insanı ve düşünür.

Kaynaklı[değiştir]

Principia philosophiae, 1685
  • Düşünüyorum, öyleyse varım.[1]
  • Felsefe sözünden "bilgeliği inceleme" anlaşılır. Bilgelikten de yalnız işlerimizde ölçülülük değil, aynı zamanda hayatımızı sürdürebilme, sağlığımızı koruma ve bütün zanaatların icadı için de insanın bilebildiği bütün şeylerin tam bir bilgisi anlaşılır. Bu bilginin böyle olması için de onun ilk nedenlerden çıkarılmış olması gereklidir. Böylece bu bilgiyi edinme yolunu öğrenmek için (-ki asıl felsefe budur) bu ilk nedenleri, yani ilk ilkeleri aramakla işe başlamak gerekir. Bu ilkelerde de iki koşul bulunmaktadır. Birincisi bu ilkeler o kadar açık ve apaçık olmalıdır ,ki insan aklı onları dikkatle incelemeye koyduğunda doğruluklarından şüphe etmesin. İkincisi geriye kalan başka bütün nesneler var olmadığı hâlde dahî ilkeler bilinebilmeli, fakat buna karşılık, ilkeler var olmayınca başka şeyler bilinmemelidir. Bundan sonra da ilkelere bağlı olan şeylerin bilgisini öyle ilkelerden çıkarmalıdır ki yapılan dedüksiyonların bütün devamınca apaçık olmayan hiçbir şeye rast gelinmesin.[2]
  • Hakikatte ancak ve yalnız Tanrı'dır ki tam olarak bilgedir, yani her şeyin hakikati hakkında tam bilgisi vardır; fakat denilebilir ki insanlar daha önemli hakikatler hakkında az ya da çok bilgi sahibi oldukları ölçüde, az ya da çok bilgelik sahibidirler. Bu noktada bütün bilginlerin hemfikir olamayacağı hiçbir şey bulunmadığını sanıyorum.[2]
  • Tıpkı zanaat ustalarımızın mekanik sanatlarını anlayabileceğimiz gibi; ateş, su, hava, yıldızlar ve semanın ve bizi çevreleyen bütün cisimlerin hareketlerini anlayabiliriz, bu güçleri aynı şekilde uygun oldukları amaçlar için kullanabilir ve bu şekilde kendimizi tabiatın hakimi yapabiliriz…
(Metot Üzerine Konuşma)
  • Sağduyu Dünya'nın en iyi paylaştırılmış olan şeyidir, zîrâ her bir kişi onunla öylesine yeterince

donanmış olduğunu düşünür ki, tüm başkaca şeylerde yetinme konusunda en fazla zorluk çıkaranlar bile sahip oldukları sağduyunun daha çoğunu asla istemek adetinde değillerdir.

(Metot Üzerine Konuşma)

Diğer[değiştir]

  • Akıllı olmak da bir şey değil, mühim olan o aklı yerinde kullanmaktır.
  • Aldatmaz olduğu için de Tanrı'nın bildirdiği doğrudur.
  • Benim bilgime güvenin bu bilgiler gerçekliği kanıttır kanıtlamak düşünmeyi gerektirir.
  • Bizim çıkış noktamız bireyin subjektivitesidir… Çıkış noktamızdan bakıldığında ‘düşünüyorum öyleyse varım’ gerçeğinden başka bir gerçek olamaz. Herhangi bir gerçekten önce, bir mutlak gerçek olmalıdır. Bu gerçeği kavramak basittir, zîrâ bireyin varlığında mevcuttur.
  • Düşünüyorum, o hâlde varım. (Cogito, ergo sum; je pense, donc je suis.) Varım; çünkü düşünüyorum, çünkü şüphe ediyorum.
  • Eğer gerçeği gerçekten bilmek istiyorsan, yaşamında bir kez olsun bütün şeyler hakkında şüphe et.
  • En güçlü beyinler, en yüce erdemlere olduğu kadar en korkunç ahlâksızlıklara da muktedirdir.
  • Felsefe bir bilimdir ve geometrik yöntemi metafiziğe uygulamak gerekir, felsefeyi kesin bir bilim yapmak için.
  • Hiç kimseye yararlı olmamak, tam anlamıyla değersiz olmak demektir.
  • İlk olarak, açık bir şekilde bilmediğim bir şeyi asla doğru olarak kabul etmem. İkinci olarak, doğru çözüme ulaşmak için incelediğim konuyu mümkün olduğu ölçüde küçük parçalara ayırır, ondan sonra analiz ederim. Üçüncü olarak, küçükten başlayarak büyüğe doğru adım adım ilerleyerek düşüncelerimi netleştirmeye çalışırım. Nihayet, son olarak, her durumun sonucunu ortaya koyar ve genel olarak gözden geçiririm.
  • İyi kitaplar okumak, geçmiş yüzyılların en iyi insanlarıyla sohbet etmek gibidir.
  • Kesin olan bir şey var. Bir şeyin doğruluğundan şüphe etmek.
    Şüphe etmek düşünmektir.
    Düşünmekse var olmaktır.
    Öyleyse var olduğum şüphesizdir.
    Düşünüyorum, o hâlde varım.
    İlk bilgim bu sağlam bilgidir.
    Şimdi bütün öteki bilgileri bu bilgiden çıkarabilirim.
  • Önemli olan akıllı olmak değil, aklı yerinde ve zamanında kullanmaktır.
  • Şüpheyi, asla işlerimizi sevk ve idarede kullanmamalıyız.
  • Tanrı'nın bilgisinin mükemmel olması ve onun aldanmaz ve aldatmaz olması inancı, vahyin temelini oluşturur.
  • Tanrı'nın varlığı, bir hakikati ifade eden geometrik teorilerden daha hakikidir.
  • Ukalâ takımı öylesine becerikli olmaya alışmıştır ki cahillerin bile gördükleri apaçık şeyleri görmemenin bir yolunu bulur.
  • Düşünün, ta ki düşüncenin derinliklerinde kaybolana dek

Kaynakça[değiştir]

  1. Le Discours de la Méthode (1637)
  2. 2,0 2,1 **Felsefenin İlkeleri-MEB Yayınları-Çev.: Mehmet Karasan-s.5-6

Dış bağlantılar[değiştir]

René Descartes ile ilgili daha fazla bilgiye Vikipedi'den ulaşabilirsiniz.