Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî/Veli

Siz rasul olmadığınızdan Yolu takip edin! O zaman gün gelir bu çukurdan kurtulabilir ve yüksek makamlara ulaşabilirsiniz.

Sultan olmadığınızdan teba olun! Kaptan olmadığınızdan kendinize kendiniz dümen olmayın! Mükemmel olmadığınızdan dükkan açmayın! Uysal olun ki kazanabilesiniz. Metni okuyun, Sessiz ol! (VII-204) ve sessiz olun! Allah'ın dili olmadığınızdan kulak olun! Mesnevi II-3453-56

Yola rehbersiz giren iki günlük yolu yüzlerce yıl gidecek...

Üstadsız meslek edinen şehir ve kasabaların maskarası olur. Mesnevi III-588,590

Hak yolunda yalnız gitme, bu yol tehlikelerle doludur. Bu yolda, yol kesenler çoktur.

Senin tek bir canın var, canınsa düşmanı pek çok... üstelik içinde bulunan can düşmanını tanımıyor, ona can diyorsun, cihan adını takıyorsun. Bu dünyada senin gibi aptallar pek çoktur. Rubai 737 : Şefik Can "Hz. Mevlana'dan Rubailer, Kültür Bak. Yay."

Allah adamının eğitiminden geçen bir mürid saf ve arı bir ruha sahip olacaktır. Fakat sahtekar ve riyakar birinden eğitim gören ve bilgilenen biri tıpkı onun gibi, aşağılık, aciz, yetersiz, suratsız olacak belirsizlikler içinde ve tüm sağduyudan yoksun olacaktır.

Fihi Ma Fih 33/44

Sen rezilliği, içinde ulaştığın her şeyi senden çalacak bir rezile mürit olmuşsun.

O, şeref kazanmamış ki sana nasıl kazandırsın? O, sana nur değil karanlık verecektir. Gözleri iyileştiren kör bir adam gibi: bir parça bezden başka neyle senin gözlerini meshedecek? Onda Allah'ın kokusu veya izi bile yok fakat hala Şit veya Adem gibilerden daha büyük olduĞunu iddia ediyor. Şeytan onu kucaklamış da; "Bizler veliler hatta onların büyüklerindeniz" deyip duruyor. O kimse dervişlerin dünyasından pek çok söz aşırır ki insanlar kendisini hakiki mürşit sansın Konuşmalarında Beyazıd üzerine bile tartışır; Yezid bile ondan utanır. Semanın ekmeğinden de tedarikinden de yoksundur: Allah ona bir kemik bile atmamıştır Kapısında yıllarca asla gelmeyen bir yarının sözüne bağlanarak yüzlerce mürit toplanır durur İnsanın deruni doğasına onun büyük ve küçük işlerinin görünmesi yıllar alır Bu beden duvarının altında bir hazine mi yatıyor yoksa yılanlar, karıncalar ve canavarlar mı ikamet ediyor? Sonunda onun bir hiç olduğu açığa çıkar, Hakk talibinin de yılları geçer: Bu bilgiden onun eline ne kazanç geçecek? Mesnevi I 2265-68, 72-76, 79-82)

Ruh Denizinde yüzmek yararsızdır: Tek kaçış Nuh'un gemisidir.

Rasullerin efendisi Muhammed "Ben bu Evrensel Okyanustaki gemiyim, Veya hakiki iç görüşte hakiki vekilim." Mesnevi IV-3357-3359

Semaları istiyorsan İnsanın arkadaşı ol! Yoksa mavi gökleri hedefleme.

Divan 21291-21296

Allah'ın Gölgesi senin bakıcın olduğunda fantezi ve onun gölgelerinden kurtulursun.

Allah'ın Gölgesi onun bu dünyaya karşı ölü ve Allah'a karşı canlı olan kuludur. Onun eteklerine tutunur tutunmaz ahir zamanın eteğinden kurtulabilirsin O, gölgesini nasıl da yaydı (XXV-45) - bu gölge Allah'ın Güneşinin nuruna götüren evliyanın bedenidir. Mesnevi I-422-425

Büyük velilerin sözleri yüzlerce farklı biçimde görünseler de Allah ve Yol bir iken nasıl olur da onların sözleri iki olabilir? Sözler farklı formda görünür fakat onlar manada birdir. Formda çeşitlilik vardır, anlamda ise hepsi uyumludur.

Mesela bir kral bir terziye elbise dikmesini emretse bir kişi ipi yapar, diğeri onları birbirine bağlar, bir diğeri elbiseyi dokur, bir diğeri koparır, bir diğeri iğneyi kullanır. Bu formların hepsi farklı ve çeşitlidir; fakat anlamda birleşir tek bir görevi icra eder. Fihi Ma Fih 46/57-58

Bez yıkayan iki arkadaşa bak: Dışarıdan çekişiyor görünürler.

Biri elbiseyi suya sokar fakat diğeri onları kurutur Daha sonra ilki onları yeniden ıslatır sanki ikisi de birbirine aykırı işler görüyorlarmış gibi. Fakat görünürde çekişiyor görününler kalpte birdirler ve tek bir görevi uyumla yerine getiriyorlardır. Her rasul ve her velinin kendi ruhsal metodu vardır fakat bunlar Allah'a iletir: Hepsi birdirler Mesnevi I-3082-86

Kimdir Veli? Beyaz saçlı yaşlı adam. Bu saçın anlamını bil ey umudunu yitiren kişi!

Siyah saç benlik sahibi olandır. Bu benlikten tek bir saç dahi kalmamalı. Benlikten hiçbir şey kalmadığında kişi "yaşlı adam"dır saçı siyah da kır da. Siyah saç beşer doğasının sıfatıdır, saç ve sakalın değil. İsa beşiğinde seslenmiş "Genç olmadan ben bir şeyhim ve yaşlıyım!" demişti Eğer bir kişi beşeri sıfatlarının sadece birkaçından kurtulmuşsa o Veli değildir o orta yaşlı bir adamdır. Tek bir siyah saç kalmadığında, beşeri sıfatlar kalmadığında o velidir ve Allah tarafından kabul edilmiştir. Mesnevi III-1790-96

Veli aklıyla "yaşlıdır" saçının veya sakalının beyazlığıyla değil.

Kim İblis'den daha yaşlı olabilir ki -fakat eğer birisinde akıl yoksa o bir hiçtir... Sahtekar kanıt hariç hiçbir şey bilmez yolda zahiri işaretler arar durur. Allah aşkına biz "hastalıklarından iyileşmek istersen bir veli seç" dedik Taklitçinin örtüsünden kurtulduğunda kişi eşyayı Allah nuruyla görür Onun kanıtsız veya izahsız saf nuru kabuğu açar ve öze girerse kişi yalnızca o zaman zahiri, hakiki ve yalanın mührünün aynı olduğunu görür - o kişi torbanın içindekini nasıl bilebilir?... Aklın yaşlısı olmaya çabala, Evrensel Akıl gibi olmaya, ki içi göresin. Mesnevi IV-2163-64, 67-71, 78

Kur'an-ı Mecid bir arûs-ı zîbâ gibidir. Örtüsünü açan kimseye yüzünü göstermez. Ey Kur'an'dan bahs eden kimse! Sana bir zevk ve keşf hasıl olmaması, ondandır ki, sen onun örtüsünü açtın, o seni reddeyledi; ve sana mekr edip, yüzünü çirkin gösterdi; ben o mahbub değilim, dedi.

Hz. Kur'an, her ne suretle isterse görünmeğe kadirdir; fakat örtüsünü çekmeyip, rızasını talep eyler ve O'nun rızasına sebep olan şeye sa'y eylersen, sen O'nun örtüsünü çekmeksizin, O sana yüzünü gösterir. Ehl-i Hakk'ı talep et; zira Cenab-ı Hakk (Fecir, 89/29,30) "Haydi gir kullarımın içine. Gir cennetime."] buyurmuştur. Hakk Teala herkese söylemez.