Epiktetos

Vikisöz, özgür söz dizini
Epiktetos
Doğum tarihi 55
Doğum yeri Hierapolis, Frigya
Ölüm tarihi 135
Ölüm yeri Nikopolis Antik Kenti (Epir)
Vikipedi maddesi
Vikiveri öğesi

Sözleri

Yarınlar düşlerinin güzelliğine inananlarındır.
İlk önce kendine ne olacağını sor, sonra ne yapmak gerekiyorsa yap.
İnsanın hakiki asaleti faziletten gelir, doğuştan değil.
İnsanı mutsuz eden olaylar değil, olaylar hakkındaki görüşleridir.
  • Acının rengi yok, herkes için aynı akar.
  • İnsanları tedirgin eden, olan biten değil, olan bitenle ilgili inandıkları.
  • İlk önce kendine ne olacağını sor, sonra ne yapmak gerekiyorsa yap.
    • Söylevler, Kitap III, Bl.23
  • Yarın bambaşka bir insan olacağım diyorsun. Niye bugünden başlamıyorsun?
  • En bariz hakikatlere teslim olmayanlarla tartışmak neye yarar? Bunlar insan değil, kaskatı taştırlar.[1]
  • Eğer öküzlerle domuzlar konuşabilseydi, yemden başka şey düşünenlerle alay ederlerdi.
  • Eğer biz kaygı duymak istemezsek bizi kim kaygılandırabilir ki? 
  • Eğer iyi bir adam kimdir diye soracak olursan, sana iradesini görünüşlere henüz teslim etmemiş bir kişiden başkasını gösteremem.
  • Depremleri düşün, o sırada ölen enkazların molozların altında acımacızca ezilip param parça olan kanların fışkırdığını, yaşlı masum bebeleri ayırmaksızın sakatların ölümleri neyin imtihanıdır? Hadi söyle!
  • Dikkatli ol ve oku, eski yaşamayan ama ölüsü eserleri bile değiştirmekte bir beis görmeyen azılı tiranların gelip geçtiğinide unutma!
  • Sadece eğitimli olanlar özgürdür.
  • Size ait olmayan şeylerin sizi rahatsız etmelerine izin vermeyin.
  • Bir ahmağı ne ikna edebilir, ne de caydırabilirsin.
  • Bir kinik aynı gücü ve yetkiyi ancak sahip olduğu vicdandan elde edebilir.
  • Bir insanın bildiğini zannetiği bir şeyi, öğrenmesi imkansızdır.
  • Beni Anisthenes özgür kılmıştır, asla bir köle olmadım.
  • Kader önünde sonunda öyle veya böyle günahlarımızın bedelini önümüze koyar. Görünen ya da görünmeyen zaman içinde herkes günahlarının bedelini öder. Bunu bilen adam kimseye kızmaz, gücenmez, kimseyi aşağılamaz, kimsenin arkasından konuşmaz, kimseyi itham etmez, kimseden nefret etmez, kimseye kin tutmaz. Bunu bilen adam karşılaştığı aksiliklere şaşmaz. Önüne çıkan maddi-manevi engellerin kendi günahlarından başka bir şey olmadığını bilir.
  • Kim ki kendisinin efendisi değildir, özgür değildir.
  • Hayatında olup biten şeylerin, dilediğin şekilde olmasını isteme: nasıl oluyorlarsa, öyle olmalarını iste. Böylece her zaman mutlu olursun.
  • Her sanat, öğrenildiği zaman, sahibine bir iş yükler.
  • Hiçbir siyasi otorite kendi sistemini sarsıcı eseri sansür uygulamadan izin vermez.
  • Okula dingin bir zihinle ve bütün kafa karışıklıklarından kurtularak gelecek olursan aklının nasıl bir güce sahip olduğunu anlarsın.
  • Olaylar önemli değildir; onları algılayışımız önemlidir.
  • Öfkelenmek ve sızlanmak ahlaka aykırıdır.
  • Yalnız özgür insanların eğitilmesi gerektiğini söyleyen çoğunluğa değil, yalnız eğitimlilerin özgür olduğunu söyleyen düşünürlere inanmalıyız.
  • İnsanın hakiki asaleti faziletten gelir, doğuştan değil.
  • Bana "Ben sana zarar verebilirim, tekme atabilirim" dersen bil ki insana degil, eşek ve ata uygun bir özellikle övünüyorsun.
  • Felsefede, politikada, edebiyatta ya da herhangi bir sanatta olağanüstü olan tüm insanlar, melankoliktir.
  • Filozof; Arzularının peşinde sürüklenmeyen ve kaçınmak istediklerinden uzak kalmayı başaran kişidir, Böylelikle zorluğa düşmekten, korkmadan kararsızlık ve endişelere girmeden yaşamını sürdürür.  Ve eylemlerini doğaya uyumlu bir şekilde gerçekletirir.
  • Şimdiden sonra kendine yalnızken de olsa, başkalarıyla birlikte iken de olsa, hiç değişmeyecek bir kişilik ve her zaman boyun eğeceğin ahlak kuralları bul.
  • Sahip olmadığı şeylere üzülmeyen ve sahip olduklarına sevinen, akıllı bir insandır.
  • Zenginin alçakgönüllü, alçakgönüllünün de zengin olması zordur.
  • Fırtınadan korkuyorsun, sanki şu koskoca denizi yutacakmışsın gibi. Oysa seni boğmaya bir fıçı su yeter.
  • Başkalarına ait bir şeye göz koyup haset ediyorsanız, unutmayınız ki elinizdekini de yitiriyorsunuz demektir.
  • Bedenin ölçüsüne bakıp da yenilmez olduğunu düşünen insanlar ahmaktır öğleyse yenilmez olan kimdir?
  • İnsan tasarlamayı çok seven bir hayvandır.
  • İnsan ne fakirlikten, ne sürülmeden, ne hapisten, ne de ölümden korkmamalı, yalnız korkak olmaktan korkmalıdır.
  • İnsan yalnızca sahip olduğu şeyleri yitirebilir ve yalnızca sahip olduğu şeylerden acı çekebilir.
  • İnsanları huzursuz eden olaylar değil, olaylar hakkındaki görüşleridir.
  • İsteklerinden yoksun olmamak düşüncesinde misin? Bu olabilir: Yalnız senin elinde olanları iste.
  • Kendinin efendisi olmayan hiç kimse özgür değildir.
  • Kendinle sürekli konuşmalısın çünkü kendine hem söyleyeceklerin hem de soracakların vardır.
  • Kurtlar gibi hayin konuk ve zararlı olmaya özeniyor bazılarımız ise aynı benzerliği bularak aslanlar gibi yırtıcı ve yabani olmaya…
  • Kimseyi övmeyen, kimseyi kötülemeyen, kimseden yakınmayan, kimseyi suçlamayan olgun insandır.
  • Korkularla üzüntülerle ve kaygılar içinde yaşayan hiç kimse özgür değildir. Ancak korkulardan üzüntülerden kaygılardan kurtulmuş olan kişiler aynı zamanda köleliktende kurtulmuş olur.
  • Kötü kimseler özgür olamazlar.
  • Yaşamındaki sınırlar yalnızca senin belirlediklerindir.
  • Senin bardağını kırdıkları vakit de, komşunun bardağı kırıldığı kadar sakin olmalısın!
  • Gücünü aşan rolü üzerinde alırsan, bu rolü, iyi oynamadığın gibi yapabileceğin rolü de terk etmiş olursun.
  • Gerçek anlamda aydınlanmış kişiler, hiçbir zaman başkalarına öykünmez. Bunun yerine onlar kendilerinin önceki halini aşmaya çalışırlar.
  • Gerçek bir filozof başka bir ülkeye gittiği zaman kendisinden başka kimseye bel bağlar mı? Hayır bü yüzden aç kalır mı? Hayır.
  • Sen de güneş gibi ol, beklenilen iyiliği istenilmeden yap.
  • Zaman en değerli varlığındır ve asla geri dönmez.
  • Neden başkalarına ait olan şeylerin kaygısını duyuyoruz?
  • Ne zaman bir koyun gibi davranmış olunur? Açgözlülük ettiğimizde Şehvetlerimin peşinde sürüklendiğimizde düşüncesiz şiddetli ve ölçüsüz davranışlarda bulunduğumuzda.
  • Nöbetçiler yanlarına sokulanlara parolayı sorar. Sen de öyle yap, hayaline gelen her şeye parolayı sor. Hiç baskına uğramazsın.
  • Bizler spiritüel bir deneyim yaşayan insanlar değiliz. Biz insani deneyim yaşayan spiritüel varlıklarız.
  • Yarınlar düşlerinin güzelliğine inananlarındır.
  • Bir güzel söz söyleme sanatı varsa, bir de güzel anlama ve dinleme sanatı vardır.
  • Gerçek mutluluğun karakteri, sürekliliği ve hiçbir engele çarpmamasıdır. Bu iki karakteri olmayan mutluluk gerçek değildir.
  • Mutluluk ile arzu birlikte olamazlar.
  • Mutluluğa giden tek bir yol vardır ve bu irademiz dışındaki şeyler yüzünden kaygılanmayı bırakmaktır.
  • Arzularını ve tutkularını ortadan kaldır. Artık senin için hiçbir zalim kalmaz.
  • Balmumundan inançlara sahip olduğunuz müddetçe güneşten uzaklaşın.
  • Aklı denetliyecek tek şey yine kendisidir ancak daha önemli ve gerekli olan şey düşüncelerimizi düzeltmektir.
  • Akıl yürütme eylemlerinizin son amacı nedir? Doğru önermeler üretmek yanlışı ortadan kaldırmaktır.
  • Alışkanlıklara, zıt alışkanlıklarla hakim olunur.
  • Arzularını ve tutkularını ortadan kaldır. Artık senin için hiçbir zalim kalmaz.
  • Güneş, ışık ve sıcağından başkalarını faydalandırmak için kendine yalvarılmasını beklemez. Sen de güneş gibi ol, beklenilen iyiliği istenilmeden yap.
  • Sessizliği korumak, konuşmaktan daha güven vericidir.,
  • Çoğu tiran korkarak okuyanlardan zarar göreceğini sanıp tebasını cahil birakmayı yeğlemiştir. Oysa durum tamda tersidir. Okumuş bir kitle aydınlandığında o tiranıda aydınlatırlar o da kurtulur tiranlığından.
  • Tiranların halkına kurduğu tuzaklardan bide kendini destekledikleri fikirleri alıp öne çıkarmasıdır.
  • Tanrılar bize ancak şarap ve buğday verdikleri zaman onlara kurban sunmayı gerekli gördük!
  • Gömleğinin bir teli nasıl bütün diğer tellere benziyorsa öylece sen de alelade insanlara benzemek istiyorsun! Ben, sadece parlak olduğundan değil, fakat nereden kullanılırsa kullanılsın, orasını güzelleştirdiği için makbul sayılan erguvani renkte bir kuşak olmak isterim. Niçin bana başkaları gibi olmamı tavsiye ediyorsun? O zaman sadece iplik olacağım, kadife olmayacağım.
  • Başkalarıyla yarışma, kendinle yarış.
  • Karşılaşılan zorluklar ne kadar büyükse, bunların üstesinden gelmek o kadar gurur vericidir.
  • Ölüm ve acı engellenemez ancak onlardan duyulan korku ve endişe engellenebilir. Kötü olan ölüm değil. Utanç verici bir ölümdür.
  • Yaşam ve ölüm hükmümüz altında değildir.

Konuyla ilgili diğer Wikimedia sayfaları:

Vikipedi'de Epiktetos ile ilgili ansiklopedik bilgi bulunmaktadır.


Kaynakça[değiştir]

  1. Epiktetos, Düşünceler ve Sohbetler, Kaknüs Yayınları, 4.bs. , 2010, s. 61