Paul Feyerabend
Paul Feyerabend, Avusturyalı filozoftu.
| Paul Feyerabend | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarihi | 13 Ocak 1924 |
| Doğum yeri | Viyana |
| Ölüm tarihi | 11 Şubat 1994 |
| Ölüm yeri | Genolier |
 Vikipedi maddesi Vikiveri öğesi | |
Eserlerinden
[değiştir]Özgür bir Toplumda Bilim
[değiştir]- Özgür toplum, bütün geleneklerin eşit haklara ve erk odaklarına ulaşmada eşit olanaklara sahip oldukları bir toplumdur. (s. 18)
- Akılsallık üzerine temellendirilmiş toplum tam anlamıyla özgür değildir; böyle bir toplumda aydınların oyunu oynanır. (s. 45)
- Bir zamanlar insana, kendisini zorba bir dinin yarattığı korkulardan ve ön yargılardan kurtaracak fikirleri ve gücü vermiş olan aynı girişkenlik, şimdi insanı kendi çıkarlarının kölesi haline getiriyor. (s. 107)
- İnsanın aynı yaşamı paylaşmadığı, sorunlarını bilmediği insanların sorunlarını çözecek çözümlere sahip olduğunu sanması budalalık, kendini beğenmişliktir. Böyle bir uzaktan insancılık uygulamasının, o insanların hoşuna gidecek sonuçlar yaratacağını sanmak aptallıktır. (s. 167)
- İnsan olmak, kötünün yanı sıra iyi, akılsalın yanı sıra akıl dışı, kusursuzun yanı sıra iğrenç olmak demektedir; kötü olunurken iyi ve iyi olmaya çabalarken kötü olmak olanaklıdır. İnsan ırkı tüm bir doğa dünyası gibidir; tek bir davranış biçimi yoktur, kopyalar halinde çoğaltılamaz. (s. 192)
Yönteme Karşı
[değiştir]- Bilim ideolojilerden korunmalıdır; ve toplumlar, özellikle de demokratik toplumlar bilimden korunmalıdır.
- Galileo bir doğal yorumun yerine çok farklı ve o zamana kadar (1630) en azından kısmen doğal olmayan bir yorum koyuyor. Nasıl hareket ediyor? Nasıl Dünya’nın hareket ettiği gibi saçma ve karşı-tümevarımcı iddialar ortaya atabiliyor ve yine de onları dinlemeye hazır ve dikkatli bir dinleyici topluluğu bulabiliyor? Argümanların yetmeyeceği -akılcılık için ilginç ve çok önemli bir kısıtlama- ve aslında Galileo’nun ifadelerinin de sadece görünüşte argümanlar olduğu seziliyor. Çünkü Galileo propaganda kullanıyor. Söylemek zorunda olduğu entelektüel nedenler yanında psikolojik hilelerden de yararlanıyor.
Akla Veda
[değiştir]- Yurttaşlar dayanaklarını kendi bağımsız düşüncelerinden değil uzmanlardan alıyor.
- Doğa yasaları, ilahi ilkeleri hükümsüz kılar.
- Uzmanlar çoğu kez neden bahsettiklerini bilmezler alimane kanaat denen şey çoğunlukla dünyadan habersiz bir dedikodudan ibarettir.