David Hume

David Hume
İskoç Filozof, Ekonomist ve Tarihçi.
Doğum tarihi	26 Nisan 1711 (Jülyen takviminde), 7 Mayıs 1711, 26 Nisan 1711, 1711
Doğum yeri	Edinburgh
Ölüm tarihi	25 Ağustos 1776, 1776
Ölüm yeri	Edinburgh
Vikipedi maddesi Vikiveri öğesi

Tanrı kötülüğü istiyor da gücü mü yetmiyor; öyleyse o güçsüzdür.   

David Hume (d. 26 Nisan 1711 – ö. 25 Ağustos 1776), İskoç filozof, ekonomist ve tarihçi.

Sözleri

• Din hakkında düşünceler doğada tasarlanarak değil, yaşamdaki olaylar sonucunda ortaya çıkan endişeden, insan aklındaki sürekli ümitten ve korkudan doğdu.         
•    Bu dünyada çoğunluğun küçük bir azınlık tarafından yönetilmesinden daha garip bir şey yoktur.
•    Dünyayı saran dini ilkeleri bir inceleyin. Hepsinin, hasta insanların düşlerinden başka bir şey olmadığı konusunda güç bela ikna olursunuz.        
•    Dindeki hatalar tehlikeli, felsefedeki hatalarsa sadece gülünçtür.        
•    Özgürlükler genellikle aniden değil yavaş yavaş yitirilir.     
•    İnsan doğası gereği elimizdeki yegane bilimdir. Yinede bugüne kadar en fazla ihmal edilmiş olandır.   
•    İnsan hayatının belli başlı kılavuzu alışkanlıktır.   
•    Hiçbir şey insanın hayal gücü kadar hür değildir.        
•    Felsefe İnsan zihninin mahiyetini incelemektir.
•    İnsanlık bütün bu zaman boyunca Yaratılış'ın kendisi için olduğuna inanacak kadar kibirliydi, oysa gerçekte Yaratılış onların varlığını öngörmüyor.
•    Hürriyet, insanın bir hareket tarzını bir diğerine tercih etmesinden ibaret değildir.      
•    Hürriyet insanın tercih ettiği şekilde hareket etmesidir.
•    Sana nasıl davranmalarını istersen, sen de başkalarına öyle davran. Fakat, ilk iyi davranışı sen yap.
•    En büyük rakam hangisidir? Bir.
•    Genel konuşacak olursak, dindeki hatalar tehlikelidir; felsefedeki hatalarsa yalnızca saçma.  
•    Beyindeki küçük çalkalanmaları düşünce diye nitelendirmek ne tuhaf bir ayrıcalıktır.
•    Filozof ol ama, ortaya koyduğun bütün felsefenin ortasında hala bir insan olarak kalabil.
•    İnsan akıllı bir yaratıktır; böyle olduğu için de uygun gıdasını bilimden alır; fakat insanın bilgisinin alanı öylesine dardır ki, bilimden aldığı besinlerden ancak çok az bir kısmı için ümitlenilebilir.
•    Yoksa gücü yetiyor da önlemek mi istemiyor; o hâlde o kötü niyetlidir.
•    Bütün bilgilerimiz tecrübe ile başlar ama tecrübe ile bitmez.   
•    Hiçbir şey insanın hayal gücü kadar özgür değildir.
•    Eşyanın güzelliği onu görenin zihnindedir.
•    Bunca cehalet ve karanlık içinde insan anlayışına tek kalan kuşkucu veya en azından temkinli davranmak ve olabilir görünmeyen hiçbir hipoteze az veya çok teslim olmamaktır.
• Güzel şeyler onları tasarlayan aklın içinde var olurlar.
• Hiçbir şey insanın hayal gücü kadar hür değildir.
• Tanrı kötülüğü istiyor da gücü mü yetmiyor; öyleyse o güçsüzdür.   
• İnsanın ömrü yaşadığı kadarıyla mı ölçülüyor, yoksa mutlu olduğu kadar mı?
• Sana nasıl davranmalarını istersen, sen de başkalarına öyle davran. Fakat, ilk iyi davranışı sen yap.
• Eşyanın güzelliği onu görenin zihnindedir.
• Eğer tanrı hem güçlü hem de kötülüğü ortadan kaldırmak niyetinde ise bunca kötülük nasıl oldu da var oldu.  
• İnsan doğası gereği elimizdeki yegane bilimdir. Yinede bugüne kadar en fazla ihmal edilmiş olandır.
• Dindeki hatalar tehlikeli, felsefedeki hatalarsa sadece gülünçtür.
• Hürriyet, insanın bir hareket tarzını bir diğerine tercih etmesinden ibaret değildir.
• Bütün bilgilerimiz tecrübe ile başlar ama tecrübe ile bitmez.
• Filozof ol ama, ortaya koyduğun bütün felsefenin ortasında hala bir insan olarak kalabil.
• Hiç kimse gerçeği bir örnekle açıklayamamıştır.
• Hürriyet insanın tercih ettiği şekilde hareket etmesidir.
• En sönük izlenim kırıntısı bile en canlı düşünceden gerçeğe daha uygundur.
• Düşünür; yeniden düşünen ve şimdiye kadar üzerinde düşünülmüş şeylerin asla yeterince düşünülmemiş olduğuna inanan kimsedir.
• Dünyayı saran dini ilkeleri bir inceleyin. Hepsinin, hasta insanların düşlerinden başka bir şey olmadığı konusunda güçbela ikna olursunuz.
• Doğmadan önce var olmadığı zaman konusunda nasıl endişelenmiyorsa, ölümden sonra ne olacağı konusunda da endişelenmiyordu.
• Tanrı, genellikle, daha önce sözünü ettiğimiz üç özel gücü elinde tutan varlık olarak düşünülür. Her şeyi bilen, her şeye gücü yeten ve mutlak iyi.
• İnsanlık bütün bu zaman boyunca var olanın kendisi için olduğuna inanacak kadar kibirliydi, oysa gerçekte var olan onların varlığını öngörmüyor.
• Hıristiyanlığa mucizeler aracılığıyla katılım yalnızca ilk günlerde olmadı, bugün bile bir mucize olmadan aklı başında tek bir insan tarafından bu dine inanılması mümkün değildir.
• Tanrı kötülüğü önlemek istiyor da gücü mü yetmiyor? Öyleyse o güçsüzdür. Yok gücü yetiyor da önlemek mi istemiyor? Öyleyse o kötü niyetlidir. Hem güçlü hem de iyiyse kötülük nereden geliyor?
• Din hakkında düşünceler doğada tasarlanarak değil, yaşamdaki olaylar sonucunda ortaya çıkan endişeden, insan aklındaki sürekli ümitten ve korkudan doğdu.
• İnsan akıllı bir canlıdır; böyle olduğu için de uygun gıdasını bilimden alır; fakat insanın bilgisinin alanı öylesine dardır ki, bilimden aldığı besinlerden ancak çok az bir kısmı için ümitlenilebilir.
• Koşulları mizacına uygun hale getiren kişi mutludur ama mizacını karşısına çıkan herhangi bir duruma uygun hale getiren kişi daha mükemmeldir.
• Bunca cehalet ve karanlık içinde insan anlayışına tek kalan kuşkucu veya en azından temkinli davranmak ve olabilir görünmeyen hiçbir hipoteze az veya çok teslim olmamaktır.
• Bütün ürkütücü ve açıklanamaz biçimleriyle, inanılmaz tarihin ve mitolojik anlatıların yanı sıra, aynı ilkeler, doğal olarak, güç, cesaret ya da anlayışça üstün olan ölümlüleri tanrılaştırır ve kahramanlara tapmayı ortaya koyar.
• En güzel ve en zararsız yaşam çığırı, bilim ve bilginin yollarından geçer ve her kim bu yolda bir engeli ortadan kaldırır ya da yeni bir çığır açarsa insanlara iyiliği dokunan biri olarak saygı görmelidir.
• İnsan akıl yürütme yetisi olan bir varlıktır ve bu niteliğiyle gerçek yiyecek ve besinini bilimden alır. Ancak insanın anlama yetisinin sınırları pek dardır. Bu yüzden onun bu özel alandaki kazanımlarının boyutunun ya da güvenliğin doyurucu olması pek az umulabilir.      
• Katıksız düşünen bir insan dünyada az kabul gören kişidir, çünkü genelde onun toplum yararı ya da mutluluğuna katkıda bulunmadığı düşünülür, o insanlarla iletişimden uzak yaşar, onların anlayışlarından eşit derecede uzak ilkelerle ve kavramlarla sarıp sarmalanmıştır.
• En çok istediğin şey bana yanılgılarımı itiraf etme fırsatının verilmesidir; hakikat ve usa yönelen böyle bir geri dönüşü en şaşmaz yargıdan daha onurlu sayarım. Hatalardan masun olan bir insan anlığının doğruluğundan başka hiçbir övgüyü kabul edemez; ancak hatalarını düzelten biri hemen anlığının doğruluğu ve ruh halinin içtenlik ve ustalığını ortaya koyar.      
• Doğanın tüm güçleri ve öğeleri tek bir insana hizmet etmek ve boyun eğmek için el birliği etseler, güneş onun buyruğu üzerine doğsa ve batsa denizler ve ırmaklar onun dilediği gibi aksalar ve toprak ona yararlı olan ya da hoş gelen her şeyi kendiliğinden sağlasa da, gene de ona en azından kendisiyle mutluluğu paylaşacağı ve saygı ve dostluğundan yararlanacağı tek bir kişi verinceye dek o insan mutlu olamayacaktır.      
• Bunca cehalet ve karanlık içinde insan anlayışına tek kalan kuşkucu veya en azından temkinli davranmak ve olabilir görünmeyen hiçbir hipoteze az veya çok teslim olmamaktır.
• Beyindeki küçük çalkalanmaları düşünce diye nitelendirmek ne tuhaf bir ayrıcalıktır.
• Bütün bilgilerimiz tecrübe ile başlar ama tecrübe ile bitmez.      
• İnsan akıllı bir yaratıktır; böyle olduğu için de uygun gıdasını bilimden alır; fakat insanın bilgisinin alanı öylesine dardır ki, bilimden aldığı besinlerden ancak çok az bir kısmı için ümitlenilebilir.
• Hürriyet, insanın bir hareket tarzını bir diğerine tercih etmesinden ibaret değildir.  
• En büyük rakam hangisidir Bir.
• En sönük izlenim kırıntısı bile en canlı düşünceden gerçeğe daha uygundur.
• İnsan hayatının belli başlı kılavuzu alışkanlıktır.
• Beyindeki küçük çalkalanmaları düşünce diye nitelendirmek ne tuhaf bir ayrıcalıktır.
• Felsefe İnsan zihninin mahiyetini incelemektir.
• Filozof ol ama, ortaya koyduğun bütün felsefenin ortasında hâlâ bir insan olarak kalabil.
• Genel konuşacak olursak, dindeki hatalar tehlikelidir; felsefedeki hatalarsa yalnızca saçma. 
• İnsanın doğası gereği elimizde olan yegane bilimdir. Yine de bugüne kadar en fazla ihmal edilmiş olandır.
• Bu dünyada çoğunluğun küçük bir azınlık tarafından yönetilmesinden daha garip bir şey yoktur.
• Dindeki hatalar tehlikeli, felsefedeki hatalarsa sadece gülünçtür.  
• Gerek ahlâk güzelliği gerek doğal güzellik algılanmaktan ziyade hissedilir.
• İnsanlık bütün çağlarda ve ülkelerde o kadar aynıdır ki, tarih bize bu açıdan yeni ya da tuhaf hiçbir bilgi vermez.
• Bilinç asla aldatmaz.
• İnsan, akıl sahibi bir varlıktır ve bu haliyle gıdasını ve rızkını bilimden alır.
• İnsan hayatının belli başlı kılavuzu alışkanlıktır.  
• İnsan akıllı bir yaratıktır; böyle olduğu için de uygun gıdasını bilimden alır; fakat insanın bilgisinin alanı öylesine dardır ki, bilimden aldığı besinlerden ancak çok az bir kısmı için ümitlenilebilir.
• İnsanlık bütün bu zaman boyunca Yaratılış'ın kendisi için olduğuna inanacak kadar kibirliydi, oysa gerçekte Yaratılış onların varlığını öngörmüyor.

Özgürlükler genellikle aniden değil yavaş yavaş yitirilir.

• Özgürlükler genellikle aniden değil yavaş yavaş yitirilir.
• Kendi duyularımızın doğruluğunu kanıtlamak amacıyla yüce varlığın doğruluğuna başvurmanın fasit daire ile sonuçlanması kaçınılmazdır.
• Hiçbir şey insanın hayal gücü kadar özgür değildir.
• Yoksa gücü yetiyor da önlemek mi istemiyor; o hâlde o kötü niyetlidir.
• Genel olarak konuşmak gerekirse; Dindeki hatalar tehlikeli, felsefedeki hatalarsa sadece gülünçtür.
  • Bölüm 4 Felsefenin skeptik ve diğer sistemleri , Parça 7 Bu Kitabın Sonuç Çıkarımı
• Koşulları mizacına uygun hale getiren kişi mutludur ama mizacını karşısına çıkan herhangi bir duruma uygun hale getiren kişi daha mükemmeldir.
  • Ahlaki İlkelerle İlgili Bir Soruşturma, § 6.9 : Kendimize Yararlı Nitelikler, Pt.1
• Biz bir tutkuyla ve bir nedenden ötürü mücadele içinde konuştuğumuzda bu konuşmayı bir kesinlik içinde ve felsefi bakımdan yapmayız. Bu davranış neden ve tutkuların kölesi olmaktır sadece ve hizmet ve itaati sağlama amacından başkaca bir uğraş olarak da asla değerlendirilemez.
  • Bölüm 3 İstem ve doğrudan tutkular, Parça 3 İstemin etki eden motivasyonları
• Şuurlu bir kişi her sersemce ifrit veya peri öyküsünün peşinden gider ve bu biçimde kanıt toplama çabasında olur mu? Hiçbir kimse tanımadım ki, soruşturması sona ermeden önce daha önceden inanmadığı şuursuzca olanı sınamasın ve göz önünde bulundurmasın.
  • Mektuplar