Ziya Paşa

Ziya Paşa
Ziya Paşa
	Türk yazar, şair ve devlet adamı
Doğum tarihi	1825
Doğum yeri	İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm tarihi	17 Mayıs 1880
Ölüm yeri	Adana, Osmanlı İmparatorluğu
	Vikipedi maddesi; Vikiveri öğesi

Ziya Paşa (d. 1825, İstanbul - ö. 17 Mayıs 1880, Adana), Türk yazar, şair ve devlet adamı. Asıl ismi "Abdülhamid Ziyaeddin"dir.

Sözleri

Vefasızın meclisinde bade içilmez.
İyiliğin değerini bilmeyenin masasında şarap içilmez.
Zulm ile âbâd olanın, âhiri berbâd olur.
Eziyetle yükselenin, sonu kötü olur.

Sabret siteme ister isen hüsn-i mükâfât
Fikreyle ne zulm eylediler Yûsuf’a ihvân
Sabret eziyete istersen güzel bir ödül,
Düşün nasıl zulmeylediler Yûsuf’a kardeşleri.
Canan gide rindan dağıla mey ola rizan
Böyle gecenin hayr umulur mu seherinde?
Sevgililer gitse, aşıklar dağılsa, şaraplar dökülse,
Böyle gecenin hayır umulur mu seherinde?
İdrak-i maâlî bu küçük akla gerekmez
Zira bu terâzi o kadar sıkleti çekmez.
Her şahs-ı harîmi Hak'a mahrem mi sanırsın
Her tac giyen çulsuzu Edhem mi sanırsın?
Dehri arasan binde bir âdem bulamazsın
Adem görünen harları âdem mi sanırsın?

Ayinesi iştir kişinin lâfa bakılmaz
Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde.
Aynası iştir kişinin söze bakılmaz,
Şahsın görünür aklının yüksekliği eserinde.
Sadık görünür kısvede erbab-i hiyanet
Murşîd sanılır vehlede eshab-i delalet.
Pek rengine aldanma felek eski felektir
Zîrâ feleğin meşreb-i nâ-sâzı dönektir.
Allah'a sığın şahs-ı halimin gazabından
Zîrâ yumuşak huylu atın çiftesi pektir.
Yaktı nice canlar o nezaketle tebessüm
Şîrin dahi kasd etmesi câna gülerektir.
Bed-asla necabet mi verir hiç üniforma
Zer-dûz palan ursan eşek yine eşektir.
Bed-maye olan anlaşılır meclis-i meyde
İşret, güher-i âdemi temyize mihenktir.
Nush ile uslanmayanı etmeli tekdîr
Tekdîr ile uslanmayanın hakkı kötektir.
Milyonla çalan mesned-i izzette ser-efrâz
Birkaç kuruşu mürtekibin câyi kürektir.
Sirkat çoğalıp lâfz-ı sadakat modalandı
Nâmus tamâm oldu hamiyyet yeni çıktı.
Sâdıkları tahkîr ile red kaaide oldu
Hırsızlara ikram ü inayet yeni çıktı.

İnsana sadakat yakışır görse de ikrah
Yardımcısıdır doğruların Hazreti Allah.
İnsana bağlılık yakışır, görse de [bunun aksi] kabul,
Yardımcısıdır doğruların Hazreti Allah.
Hak söyleyen evvel dahi menfûr idi gerçi
Hainlere ammâ ki riâyet yeni çıktı.
İslâm imiş devlete pâ-bend-i terakki
Evvel yoğ idi işbu rivâyet yeni çıktı.
İslam imiş devletin ilerlemesine engel,
Önceden yok idi bu söylenti yeni çıktı.
Zannetmeyin ki ben Amasya'da paşalık yaptım
Gördüğüm yetimlere babalık yaptım.
Kalkın ey Felah-ı Vatan dediler, kalktık
Herkes oturdu, biz ayakta kaldık.
Bi-baht olanın bâğına bir katresi düşmez
Bârân yerine dürr-ü güher yağsa semâdan.
Afv ile mübeşşer midir eshâb-ı meratib
Kânun-i cezâ âcize mi hâs demektir?

En ummadığın keşf eder esrar-ı derunun
Sen herkesi kör, alemi sersem mi sanırsın?
En ummadığın kişi ortaya çıkartır sırlarını derindekinin
Sen herkesi kör, evreni sersem mi sanırsın?
İncinmemek istersen eğer mülk-i fenada
Bir kimseyi incitmemeğe hasr-ı meram et.
Erbab-ı kemali çekemez nakıs olanlar
Rencide olur dide-i huffaş ziyadan.
Olgun kişileri [bilgeleri] çekemez eksikliği olanlar
Gece kuşlarının gözü rahatsız olur ışıktan.
Asafın mikdarını bilmez Süleyman olmayan
Bilmez insan kadrini alemde insan olmayan.
Diyar-ı küfrü gezdim beldeler kâşâneler gördüm
Dolaştım mülk-i İslâmı bütün virâneler gördüm.
Müslüman olmayanların ülkelerini gezdim imar olunmuş gördüm,
Müslüman ülkelerini gezdim harabeler gördüm.
İkbal için ahbabı siayet yeni çıktı
Bilmezdik evvel bu dirayet yeni çıktı.
Gelecekte yükselmek için dostları çekiştirmek yeni çıktı,
Bilmezdik önceleri bu beceri yeni çıktı.
Bil illeti kıl sonra müdâvâta tasaddî
Her merhemi her yâreye merhem mi sanırsın?
(Önce hastalığı teşhis eyle; ancak ondan sonra deva için çareler ara. Her merhemi her yaraya iyi gelecek sanırsan aldanırsın)