Şeyh Said
Gezinti kısmına atla
Arama kısmına atla
Şeyh Said | |
---|---|
![]() | |
Doğum tarihi | 1864 |
Doğum yeri | Palu |
Ölüm tarihi | 29 Haziran 1925 |
Ölüm yeri | Diyarbakır |
![]() ![]() |
Şeyh Said (Şeyh Said Palevi, Şeyh Said Pirani, Şeyh Muhammed Said Nakşibendi, Şeyh Said Efendi) (d. 1865/1866; Palu, Elazığ[1][2] - 29 Haziran 1925, Diyarbakır[3]), seyyid bir aileye mensup,[4][5][6] Zaza asıllı [7][8] Nakşibendi şeyhi,[7] Kürt lideri.[9] Müderris, mutasavvıf, müfessir ve muhaddis olan Şeyh Said,[10][11] Şeyh Said İsyanı'nın lideriydi.[12] Cumhuriyet'in ilanına ve laik düzene karşı çıkan Şeyh Said, şeriat isteğiyle dönemin hükûmetine karşı silahlı isyan girişiminde bulunmuş, bunun üzerine 1925 yılında yargılanmış ve idam edilmiştir.[13][14][15]
Sözleri[değiştir]
- Dünya yaşantımın sonu geldi. Kendimi milletimin yolunda feda ettiğime hiçbir şekilde pişman değilim. İlerde torunlarımızın bizden dolayı düşman ününde utanç duymamaları bizim için yeterlidir.[16]
- Ne olurdu Edirne'de 101 yıl verseydin?!, İdam hükmünü okuyan hakime karşı.
Hakkında söylenenler[değiştir]
Kaynakça[değiştir]
- ↑ 1865'te Elazığ ilinin Palu ilçesinde doğdu. Erzurum'un Hınıs ilçesinin Kolhisar köyünde ikamet ederdi. (Şimşek 2001, s. 112)
- ↑ Işık (2000), s. 102
- ↑ İnce, Özdemir (1 Temmuz 2005). "Şeyh Said kimdir neden isyan etmiştir?". Hürriyet Gazetesi. 1 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2008.
- ↑ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2014.
- ↑ "Arşivlenmiş kopya". 25 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2014.
- ↑ Şeyh Said Kıyamı Abdulmelik Fırat ile röportaj, Mızgin,2008
- ↑ 7,0 7,1 ...Sheikih Mehmed Said (1865-1925), member of a Zaza family originally from Piran and revered sheikh of the Naqshbandi Sufi order, ...Üngör (2012), s. 123. 1 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ↑ Şeyh Said Zaza ve Sünnî idi, Nuri Dersimi Zaza ve Alevi idi. Bedirhani ve Cemilpaşazade kardeşler Sünnî ve Kurmanc idiler 3 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bozarslan (2002), s. 843
- ↑ * Hugh Evelyn Wortham, Mustapha Kemal of Turkey, Little, Brown, 1931, s.188 2 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ve s.250 2 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Mehmed S. Kaya, The Zaza Kurds of Turkey: A Middle Eastern Minority in a Globalised Society, Tauris Academic Studies, London 2011, s. 61 "However, the legendary Kurdish leader Sheikh Said had this to say about the Nakshibendi Order..."
- Nelida Fuccaro, [www.kovarabir.com/nelida-fuccaro-somurge-yonetimi-altindaki-suriye%e2%80%99de-kurtler-ve-kurt-milliyetciligi/ Sömürge Yönetimi Altındaki Suriye’de Kürtler Ve Kürt Milliyetçiliği: Siyaset, Kültür ve Kimlik], BÎR dergisi, Sayı 1 (Orijinal makale: Fuccaro, Nelida (2002) 'Kurds and Kurdish Nationalism in Mandatory Syria: Politics, Culture and Identity.' In: Vali, A., (ed.), Essays on the Origins of Kurdish Nationalism. Costa Mesa, US: Mazda, pp. 191-217) "Kürt ve Nakşibendi bir dini lider olan Palu’lu Şeyh Said’in önderliğinde Türkiye’nin doğusunda ortaya çıkan 1925’teki Kürt isyanı"
- Kürşat Ekrem Uykucu, 1919 dan 1973'e kadar Cumhuriyet tarihi ansiklopedisi, Kervan Yayinlar, 1973, s.18 ve s.241 "Şeyh Sait (Kürt Sait)"
- Abdulkerim Yahya el Zebari, 'Kürtler... Türkiye'nin kanayan yarası' 2 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Londra'da Arapça yayımlanan el Zaman gazetesi, 13 Ağustos 2007 tarihli yazının tercümesi
- Ramazan YAVUZ, "Davet üzerine eyleme gelmiş" (haber) DHA: "İsyancı Kürt lider Şeyh Said’in sarıklı fotoğrafı"
- Ahmet Kahraman, Kürt isyanları: Tedip ve tenkil, Evrensel Basım Yayın, 2003, s.411 "isyancı Kürt lider Şeyh Said"
- "Şeyh Sait'in torunu İstanbul'da yarışıyor" (haber), Taraf: "Kürt lider Şeyh Sait" 2 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- http://www.executedtoday.com/2011/06/29/1925-sheikh-said-piran-kurdish-rebel/ 11 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- http://www.taraf.com.tr/oral-calislar/makale-seyh-said-in-gizlenen-vasiyeti.htm 3 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- http://books.google.com.tr/books?hl=tr&id=P6lpAAAAMAAJ&q=kurd#search_anchor 29 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ↑ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2014.
- ↑ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2014.
- ↑ Şeyh Sait İsyanı ve Şark İstiklal Mahkemesi, Ahmet Süreyya Örgeevren, Temel Yayınları
- ↑ Uğur Mumcu (1991). Kürt-İslam Ayaklanması 1919-1925. Şeyh Sait: Amacım Şeriat!. um:ag Vakfı Yayınları. ss. 140-142. ISBN 978-605-4274-65-9.
- ↑ Metin Toker (2015). Şeyh Said ve İsyanı. Ka Kitap. ss. 120-123. ISBN 9786058447417.
- ↑ Tekin, Mehmet Ali (24 Haziran 2019). "Şeyh Said idama giderken haykırır: Mahşerde hesaplaşacağız!". Savcı Ahmet Süreyya Bey (Özgeevren) ‘‘Neden isyan ettiniz?’’ diye sorunca, cevabı ‘‘şeriat için’’ oldu. Sonra ‘‘Amacımız din hükümlerinin uygulanmasını rica yoluyla hükümete arz etmekti.”. 6 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2020.
- ↑ https://www.rudaw.net/turkish/kurdistan/290620202