İstiklâl mahkemesi
| İstiklâl mahkemesi | |
|---|---|
 Vikipedi maddesi Vikiveri öğesi |
İstiklâl mahkemesi, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında ayaklanma çıkaran ve yağmaya girişenleri, bozguncuları, orduya ait silah ve mühimmatı çalanları, casusları, asker kaçaklarını ve bağımsızlık hareketini engelleme amacıyla propaganda yapanları yargılamak için, çıkarılan özel bir kanunla ilk olarak 18 Eylül 1920 tarihinde kurulan mahkemelerdir. İlk dönem İstiklâl Mahkemeleri, Ankara'daki hariç olmak üzere 17 Şubat 1921 tarihinde kapatıldı. İkinci dönem İstiklâl Mahkemeleri, çalışmalarına 30 Temmuz 1921'de başladı ve 1923'ün Ekim ayına dek faaliyetlerini sürdürdü. Üçüncü ve son dönem İstiklâl Mahkemeleri ise 1923 ile 1927 yılları arasında etkin oldu.
Kurtuluş Savaşı yıllarında görev yapan birinci dönem İstiklâl Mahkemeleri dışında daha sonraları da dönemlerine göre farklı vazifeler yürüten İstiklâl Mahkemeleri kurulmuştur. Sonradan kurulan bu mahkemeler birer devrim mahkemesi niteliğindedir. Uğur Mumcu'ya göre bu kurumlar mahkeme değil, savaş ve ihtilal gibi özel durumlarda isyancı, bozguncu ve karşı devrimcilerin yargılandığı anti-demokratik "infaz kurulları"dır.[1]
Hakkında söylenenler
[değiştir]- İstiklal Mahkemeleri "mahkeme" sayılmazlar. Bunlar, savaş ve ihtilal dönemlerinde rastlanan anti-demokratik "infaz kurulları"dır.[1] - Uğur Mumcu
- İstiklâl Mahkemeleri dava vekillerinin cambazlığına gelmez.[2] - Ali Çetinkaya, Ankara İstiklâl Mahkemesi Reisi
- Hiçbir devrim ve devrimci, kendisini yıkmak isteyen muhalefete imkân tanımaz, tanıyamaz. Bu, bir devrim yasasıdır. Türk Devrimi'nin bu zamana kadar muhaliflerine karşı yumuşak davranışı bile, liderin hümanist oluşundan ileri geliyordu.[2] - Ergun Aybars
- Üç adamın aklına Büyük Millet Meclisi hakk-ı kazasını terk etmiştir. İhtilâlin de hukuku vardır, fevkalâdenin de hukuku vardır.[2] - Hüseyin Avni Bey
Kaynakça
[değiştir]
|
Bu madde bir taslaktır. Bu maddeyi geliştirerek Vikisöz'e katkıda bulunabilirsiniz. |