Azerbaycan atasözleri

A

• Açlıq ne yedirmez, toxluq ne dedirmez.
• Aç eşek katırdan tez geder.
• Açın imanı olmaz, dokun gümanı.
• Ağaç bar verende başını aşağı eğer.
• Agıl yaşda deyil başdadır.
• Ana gibi yar olmaz, vatan kimi diyar.
• Araz (Aras nehri) her zaman kütük getirmez.
• Aslanın erkeği dişisi olmaz.
• Aşığa Bağdat uzak değil.
• At ölür nalı kalır, yiğit ölür namı kalır.
• At ölür, köpeklere bayram olur.
• Adam var adamların nakşıdır adam var eşşek ondan yahşıdır.
• Alca limon deyende dilin acı olur.
• Ağlama naçar ağlama! Gün gelip geçer ağlama! Felek bağlayan kapını, bir gün de açar ağlama!

Ağilli kişi qişin qeydine yayda qalar.

B

• Boynuzsuz öküzün ahı boynuzlu öküze kalmaz.
• Bugünün işini sabaha koyma (yarına bırakma).
• Bir Azeri kızı al, evin pak eyliye! Bir Rus kızı al, gönlün hoş eyliye!
• boş tencereden gürültü çok gelir!

Ç

• Çöreği (ekmeği) çörekçiye ver birini de üstelik.
• Çıra dibine ışık vermez.
• Çöreyi taptalamak olmaz.

D

• Dağ dağa raslamaz ama insan insana rastlar.
• Dama dama göl olur, dada dada heç olur.
• Dere kenarına ev yaparsan bilesin ki sel malıdır, kendin yaşlı avrat genç bilesin ki el malıdır.
• Dost dar (kötü) günde tanınar.
• Dost dosta ten gerek, ten olmasa gen gerek.
• Dünya bir yağlı kuyruktur, yiyebilene aşkolsun.
• El bir olsa Zerbi keren sındırar söz bir olsa dağ oynadar yerinden.
• Dost min ise azdır, dusmen bir ise cohdur.
• Düşmende dost olmaz, vefasızdan yar.(Azadşah Genceli)
• Demiri nem çürüder, insanı kem.(Azadşah Genceli)
• Dost üzden belli olar, düşmen gözden.(Azadşah Genceli)

E

• El gücü, sel gücü (Selahaddin Kusekenani, İran, Şarki Azerbaycan Eyaleti, (6 Haziran 1999, Beyşehir)
• El kızı bulunur, kardeş bulunmaz. Kardeş bulunur ana baba bulunmaz.
• Evvel mescidin içi, sonra eşiği (dışı) (S. Kusekenani, 6.6.1999)
• Elim ağlın çırağıdır.(Azadşah Genceli)
• Elmin gücü yıhar bürcü.(Azadşah Genceli)
• Elimsiz adam, sahrada susuz.(Azadşah Genceli)

G

• Geçme namert köprüsünden, koy aparsın (bırak alsın) sel seni. Yatma tilki gölgesinde koy yesin (bırak yesin) aslan seni.
• Göz görmek için, gönül sevmek içindir.

H

• Helva helva demekle ağız şirin olmaz.
• Her şeyin tazesi, dostun eskisi.

İ

• İnsaf dinin yarısıdır (Selahaddin Kusekenani, Tebrizli Orman Mühendisi, 6.6.1999, Antalya, Cevizli’de naklen alınmıştır): Azeri Türkçesinden bir atasözü.
• İt karı bolsar, yatıp ürür. (Eski Doğu Türkistan atasözü, Yaşar Süngü’den naklen, 29.08.2007, Yeni Şafak, s. 5)
• İti tutarken(köpek alırken) bile aslına (soyuna) bak.
• İt itliğini elden bırakır sümsünmeyini (sümsünmek = başıboş gezinmek) elden bırakmaz.
• İyiliğe iyilik her kişinin işidir, kötülüğe iyilik er kişinin işidir.
• İte ataram yada satmaram.(Azadşah Genceli)
• İş insanın cövhöridir.(Azadşah Genceli)

K

• Kadın adamı vezir de eder rezil de eder.
• Kadın Allahın erkeğe gönderdiği en büyük hediyedir.
• Kadınsız erkek susuz çöle benzer, yalnızlıkdan kurur.
• Kör köre "kör" demezse bağrı çatlar.
• Kötü günün ömrü az olur.

M

• Mert bir kere ölür, namert bin kere.
• Meşe (orman) çakalsız olmaz.
• Mart çıktı, dert çıktı.
• Merdi kova kova namerd eleme.(Azadşah Genceli)

O

• Ot kökü üstünde biter
• Örtülü bazar, dostluğu bozar.
• Osturmasan iy cihmaz.

S

• Suyu şeffaf yapan temizliği, insanı temiz yapan namusudur.
• Sözün doğrusunu zarafatla deyerler.(Azadşah Genceli)
• Söz böyüyün,su kiçiyin.(Azadşah Genceli)
• Söyleyen olma, dinleyen ol.(Azadşah Genceli)
• Sabahın da sabahı var.
• Sonrakı peşmançılık fayda vermez.
• Savadsız adam kor kimidir.
• Sanat insan için hazinedir.
• Sabahın naharı bedenin mismarıdır.
• Sözün ile işin bir olsun.

T

• Tek elden ses çıkmaz.
• Tenbel deyer:-ver yeyim,ört yatım, gözle canım çıhmasın. (Azadşah Genceli)

Y

• Yaman (kötü) komşu adamı ev sahibi yapar.
• Yakın komşu uzak akrabadan iyidir.
• Yalancının evi yandı, kimse inanmadı.
• Yalnız yiyen, yalnız ölür.
• Yamandır baş ağrısı, daha yamandır yaman evlat.
• Yahşi günde yar yahşidir yaman günde yetiş gardaş.
• Yetim kuzudan koç olmaz.
• Yüze konuşan düşman, arkadan konuşan dostdan iyidir.
• Yüz ölç bir biç.
• Yahşılık (iyilik) et, at dənizə, balık bilməsə, Halık bilir!
• Yahin yere yük dasiyir