Gazali

• Cevizin kabuğunu kırıp özüne inmeyen cevizin hepsini kabuk zanneder.
• Çocuktaki utanma hali ondaki akıl nurunun alametidir.
• Her hâdisin hudûsu (sonradan var olanın var olması) için bir sebebe ihtiyaç vardır.
• Evren (kozmos) hâdistir. O hâlde evrenin de var olması için bir sebebe ihtiyaç vardır. O sebep de Tanrı'dır.
• İlmi ile amel etmeyen alim; başkalarını giydirdiği halde kendisi çıplak olan iğne gibidir.
• Tamahkar, aç gözlü olma, kalbin katı ve kara olur. Çok mal artırmak için hasislik yapma.
• Şüphe duymayan hakikati bulamaz.
• Dargın ve küskün olanları barıştır ki yarın kıyamet gününde sevinenlerden olasın.
• Allahü teâlânın verdiği nimeti, Onun sevdiği yerde harcamak şükür; sevmediği yerde kullanmak ise küfran-ı nimettir (nimeti inkâr etmektir).
• Belaya şükretmek lazımdır. Çünkü küfür ve günahlardan başka bela yoktur ki, içinde senin bilmediğin bir iyilik olmasın! Allah, senin iyiliğini senden iyi bilir.
• Bir sözü söyleyeceğin zaman düşün! Eğer o sözü söylemediğin zaman mesul olacaksan söyle. Yoksa sus!
• Bil ki, kalble gıybet etmek, dille etmek gibi haramdır. Bir kimsenin noksanını, kusurunu başkasına söylemek doğru olmadığı gibi, kendi kendine söylemek de caiz değildir.
• Sabır insana mahsustur. Hayvanlarda sabır yoktur. Meleklerin ise sabra ihtiyacı yoktur.
• Allah-ü teâlânın, her yaptığımızı her düşündüğümüzü bildiğini unutmamalıyız. İnsanlar birbirinin dışını görür. Allahü teâlâ ise, hem dışını, hem içini görür. Bunu bilen bir kimsenin işleri ve düşünceleri edepli olur.
• Aklı olan kimse nefsine demelidir ki: Benim sermayem, yalnız ömrümdür. Başka bir şeyim yoktur. Bu sermaye, o kadar kıymetlidir ki, her çıkan nefes hiçbir şeyle tekrar ele geçmez ve nefesler sayılıdır, azalmaktadır. O halde bu günü elden kaçırmamak bunu saadete kavuşmak için kullanmamaktan daha büyük ziyan olur mu? Yarın ölecekmiş gibi bütün âzâlarını haramdan koru.
• Ey nefsim, sonra tevbe ederim ve iyi şeyler yaparım, diyorsan, ölüm daha önce gelebilir, pişman olup kalırsın. Yarın tevbe etmeyi bugün tevbe etmekten kolay sanıyorsan, aldanıyorsun.
• Kabirdekilerin pişman olduğu şeyler için dünyadakiler birbirini yiyiyor.
• İhtiyacı olan bir kimsenin o ihtiyaca ulaşması için ilk şart, o ihtiyacı sabahtan akşama kadar elde etmedikçe yemek yememektir.
• Seven, sevdiğini memnun etmeyi, başkalarını memnun etmeye tercih eder.
• Bir şeye düşman olacaksan, onu bilmen gerekir. Bir şeyi savunacaksan, yine onu bilmen gerekir.
• Cahillerle tartışmayın, çünkü ben hiç galip gelemedim.