Immanuel Kant

Immanuel Kant

Ummanuel Kant, (d. 22 Nisan 1724 Königsberg Prusya, ö. 12 Şubat 1804 Königsberg Prusya) Alman filozof.

Eserleri

Aydınlanma Nedir? (1784)

Aydınlanma, insanın kendi suçu ile düşmüş olduğu bir ergin olmama durumundan kurtulmasıdır.
~ Aydınlanma Nedir?

• Aydınlanma, insanın kendi suçu ile düşmüş olduğu bir ergin olmama durumundan kurtulmasıdır. Bu ergin olmayış durumu ise, insanın kendi aklını bir başkasının kılavuzluğuna başvurmaksızın kullanamayışıdır. İşte bu ergin olmayışa insan kendi suçu ile düşmüştür; bunun nedenini de aklın kendisinde değil, fakat aklını başkasının kılavuzluğu ve yardımı olmaksızın kullanmak kararlılığını ve yürekliliğini gösteremeyen insanda aramalıdır. Sapere Aude! [Bilmeye Cüret Et! e.n.] "Aklını kendin kullanmak cesaretini göster!" sözü şimdi Aydınlanmanın parolası olmaktadır.
• Dogmalar ve kurallar, insanın doğal yetilerinin akla uygun kullanılışının ya da daha doğru bir deyişle kötüye kullanılmasının bu mekanik araçları, erginleşme ve olgunlaşma için sürekli bir ayakbağı olurlar.
• Hayır, aydınlanmış bir çağda değil, fakat aydınlanmaya giden bir dönemde,'bir aydınlanma döneminde yaşıyoruz.

Ahlâk Metafiziğinin Temellendirilmesi (1785)

• Kant’ın üstün ahlak ilkesi ‘Koşulsuz Buyruk’ (Ketegorik İmperatif)’un değişik çevirileri:
  • Genel bir yasa olmasını isteyebileceğin bir maksim'e (kişisel ilkeye) göre davran.
  • Bütün dünya için güven içinde bir yasa olabilecek bir hareket ilkesine göre davran.

Genel bir yasa olmasını isteyebileceğin bir maksime göre davran.
~ Ahlâk Metafiziğinin Temellendirilmesi

Sözleri

Kaynaklı

• Tanrıyla konuşmayı dilemek saçmadır. Kavrayamadığımızla konuşamayız; ve Tanrı’yı kavrayamayız; O’na sadece inanabiliriz. İşte bu yüzden duacının davranışları özneldir.
  • Königsberg’de bir konferans (1775), Antik ve Çağdaş Kaynaklardan Tarihsel İlkeler (1946), H. L. Mencken, s. 955
• Mutluluk mantıksal bir ideal değil bir imgelemdir.
  • Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi (1785)
• İyilik bir görevdir.
  • Etiğin Metafizik Elementleri (1780)
• Beden bir tapınaktır.
  • Königsberg’de bir konferans (1775), Antik ve Çağdaş Kaynaklardan Tarihsel İlkeler (1946), H. L. Mencken, s. 1043
• İnsan anlamayacak... ki insan; insanlara olan görevini yerine getirdiğinde Tanrı’nın komutlarını da yerine getirmiş olacak ve bunu yerine getirdiklerinde sonuç olarak daima Tanrı’nın hizmetinde olmuş olacak. İnsanın hareketleri ahlaksal olmadığı sürece başka türlü Tanrı’ya hizmet etmeleri de olanaksızdır.
  • German Thought, The Seven Years' War To Goethe's Death : Six Lectures (1880), Karl Hillebrand, s 207
• Dogmanın ölümü ahlakın doğumudur.
  • Faith Or Fact (1897), Henry Moorehouse Taber, s. 86
• Greklerin şu sözünü unutarak filozoflar bile savaşı insanlığı yücelten bir şey olarak övgüleyecekler: Savaş öldürdüklerinden daha fazla neden olduğu şeytanilikler yüzünden kötüdür.
  • Philosophical Perspectives on Peace: An Anthology of Classical and Modern Sources (1987), Howard P. Kainz, s. 81

Kaynaksız

• Aklımda merak, şüphe ve saygı uyandıran iki şey vardır: Üzerimde parlayan gök ve içimdeki ahlak yasası.

Aydınlanma; kişinin kendi aklını kullanmaya cüret etmesidir.

• Aydınlanma; kişinin kendi aklını kullanmaya cüret etmesidir.
• Başkalarını kendi amaçlarını gerçekleştirmek için araç olarak görme.
• Bilgi deneyle başlar ama deneyden doğmaz.
• Bizler sırlarla dolu bir evrende bir rüyanın rüyasını görmekteyiz. Gerçekte bildiğimiz hiçbir şey yoktur. Bildiğimizi sandığımız şey sadece olaylardır. O olaylar ki, bilmediğimiz bir objeyle asla bilemeyeceğimiz bir süjenin birbirlerine olan ilgisinden doğmuştur.
• Bütün sahip olduğumuz bilginin tecrübe ile başladığına şüphe yoktur.
• Dogmalar ve kurallar, insanın doğal yetilerinin akla uygun kullanılışının ya da daha doğru bir deyişle kötüye kullanılmasının bu mekanik araçları, erginleşme ve olgunlaşma için sürekli bir ayakbağı olurlar.
• Eğitim toplumun şimdiki aşaması için değil, o toplumun daha iyi geleceği için olmalıdır.
• Hayatın çeşitli güçlüklerine karşı üç şey hediye edilmiştir: ümit, uyku ve gülmek.
• Her ne kadar inanmasam da bir tanrının varlığını kabul etmek gerekir.
• İki şey var ki, ruhumu hep yeni, hep artan bir hayranlık ve müthiş bir saygıyla dolduruyor: Üzerimdeki yıldızlı gökyüzü ve vicdanımdaki ahlak yasası.
• İnanca yer açmak için bilgiyi bir kenara bıraktım.
• İnsanın yaratıldığı böyle yamuk odundan düzgün hiçbir şey yapılamaz.
• İnsanlar ışığı görmez, ışıkla görür.
• Ne var ki her yandan «düşünmeyin! aklınızı kullanmayın!» diye bağırıldığını işitiyorum. Subay, «Düşünme, eğitimini yap! », maliyeci «düşünme, vergini öde! », din adamı «düşünme, inan! » diyorlar.
• Uçarken havayı kesen ve onun direncini hisseden kuş, bunu havasız (vakum) yerde daha iyi yapabileceği kanısına kapılabilir.
• Zaman, sessiz bir testeredir.
• Kavramlar duyusuz boştur duyular kavramsız kördür.

Kaynakça

• Bob Fenster, Salaklık Tarihi, Aykırı Yayıncılık 2. Baskı, ISBN 975-8337-49-1
• Felsefe Yazıları “Aydınlanma Nedir”(1784) Immanuel Kant- Türkçesi: Nejat Bozkurt Felsefe Yazıları-1983