Jeremy Bentham: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki değişiklik Sonraki değişiklik →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

16.51, 12 Haziran 2015 tarihindeki hâli

Kaynaklı

Herhangi bir eylemde görülebileceği gibi mizacın doğası iki duruma bağlıdır: 1. Eyleme ilişkin açık eğilim. 2. Bunu doğuran güdünün doğası. Bu bağlılık, güdünün doğası gereği farklı kurallara tabidir. Bunlar belirlendiğinde sanırım gerçekleştirilecek eyleme ilişkin açık eğilim, çoğunlukla olduğu gibi, gerçek eğilimle aynı olacaktır.
Eylemin eğilimi iyi ise, güdüsü de bencil ise: bu durumda güdü her iki tarafta da bir sonuca neden olmaz. İyi bir mizacın göstergesi değildir ama kötü bir mizaca da işaret etmez.^[1]

Yetişkin bir at ya da köpek, ussal kapasitesi ve iletişim yetileri bakımından, bir günlük, bir haftalık, hatta bir aylık bir bebekle kıyaslanamayacak kadar gelişmiştir. Kaldı ki öyle olmadığını farz edelim, bunun ne önemi olurdu? Asıl soru, ‘akıl yürütebiliyorlar mı’ ya da ‘konuşabiliyorlar mı’ değil, “acı çekebiliyorlar mı’ sorusudur. ^[2]

Doğa, insanoğlunu iki egemen efendinin buyruğu altına sokmuştur: acının ve zevkin. Ne yapmamız gerektiği hakkında tek söz sahibi bu ikisidir.^[2]

Hem ilke olarak hem de uygulamada, doğru yolda ve yanlış olanda, insan niteliklerinin en ender bulunanı tutarlılıktır.^[2]

Kaynaksız

Diğer her şey için geçerli olan mizaç için de geçerlidir. Etkilerine göre iyi veya kötü olarak nitelendirilirler; etkilerine bağlı olarak toplumun mutluluğunu artırır veya azaltırlar. Bir insanın mizacı iki bakış açısından değerlendirilebilir: Ya kendi mutluluğu ya da diğerlerinin mutluluğu üzerindeki etkilerine göre. Bu iki açıdan bakıldığında ya da iki açıdan herhangi biri seçildiğinde ya iyi olarak nitelenir ya kötü ya da apaçık durumlarda bozuk.

Elini yıldızlara uzatan insan ayağının dibindeki çiçekleri çoğu zaman unutur.

En yüksek sayıdakilerin en yüksek mutluluğu ahlak ve yasamanın kurulumundadır.

Her yasa özgürlükten bir kırılma noktasıdır.

Şöhret güce giden yoldur.

Dış bağlantılar

Economy Library, Principles of Morals and Legislation

Kaynakça

↑ Benthamiana, ed. John Hill Burton, Edinburgh, William Tait, 1843
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Jeremy Bentham, The Principles of Morals and Legislation (1789)

[1] Benthamiana, ed. John Hill Burton, Edinburgh, William Tait, 1843

[Principles-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Jeremy Bentham, The Principles of Morals and Legislation (1789)

[1]

[2]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
+[[Dosya:Jeremy Bentham by Henry William Pickersgill.jpg|thumb|right| En yüksek sayıdakilerin en yüksek [[mutluluk|mutluluğu]] [[ahlak]] ve [[hukuk|yasa]]manın kurulumundadır.]]
-*Diğer her şey için geçerli olan mizaç için de geçerlidir. Etkilerine göre iyi veya kötü olarak nitelendirilirler; etkilerine bağlı olarak toplumun mutluluğunu artırır veya azaltırlar. Bir insanın mizacı iki bakış açısından değerlendirilebilir: Ya kendi mutluluğu ya da diğerlerinin mutluluğu üzerindeki etkilerine göre. Bu iki açıdan bakıldığında ya da iki açıdan herhangi biri seçildiğinde ya iyi olarak nitelenir ya kötü ya da apaçık durumlarda bozuk.
+==Kaynaklı==
 *Herhangi bir eylemde görülebileceği gibi mizacın doğası iki duruma bağlıdır: 1. Eyleme ilişkin açık eğilim. 2. Bunu doğuran güdünün doğası. Bu bağlılık, güdünün doğası gereği farklı kurallara tabidir. Bunlar belirlendiğinde sanırım gerçekleştirilecek eyleme ilişkin açık eğilim, çoğunlukla olduğu gibi, gerçek eğilimle aynı olacaktır.<br>Eylemin eğilimi iyi ise, güdüsü de bencil ise: bu durumda güdü her iki tarafta da bir sonuca neden olmaz. İyi bir mizacın göstergesi değildir ama kötü bir mizaca da işaret etmez.<ref>Benthamiana, ed. John Hill Burton, Edinburgh, William Tait, 1843</ref>
-*Yetişkin bir at ya da köpek, ussal kapasitesi ve iletişim yetileri bakımından, bir günlük, bir haftalık, hatta bir aylık bir bebekle kıyaslanamayacak kadar gelişmiştir. Kaldı ki öyle olmadığını farz edelim, bunun ne önemi olurdu? Asıl soru, ‘akıl yürütebiliyorlar mı’ ya da ‘konuşabiliyorlar mı’ değil, “acı çekebiliyorlar mı’ sorusudur. <ref>Jeremy Bentham, The Principles of Morals and Legislation</ref>
+*Yetişkin bir at ya da köpek, ussal kapasitesi ve iletişim yetileri bakımından, bir günlük, bir haftalık, hatta bir aylık bir bebekle kıyaslanamayacak kadar gelişmiştir. Kaldı ki öyle olmadığını farz edelim, bunun ne önemi olurdu? Asıl soru, ‘akıl yürütebiliyorlar mı’ ya da ‘konuşabiliyorlar mı’ değil, “acı çekebiliyorlar mı’ sorusudur. <ref name=Principles>Jeremy Bentham, The Principles of Morals and Legislation (1789)</ref>
+*[[Doğa]], [[insan]]oğlunu iki egemen efendinin buyruğu altına sokmuştur: [[acı]]nın ve zevkin. Ne yapmamız gerektiği hakkında tek söz sahibi bu ikisidir.<ref name=Principles/>
+*Hem ilke olarak hem de uygulamada, doğru yolda ve yanlış olanda, [[insan]] niteliklerinin en ender bulunanı tutarlılıktır.<ref name=Principles/>
+==Kaynaksız==
+*Diğer her şey için geçerli olan mizaç için de geçerlidir. Etkilerine göre iyi veya kötü olarak nitelendirilirler; etkilerine bağlı olarak toplumun mutluluğunu artırır veya azaltırlar. Bir insanın mizacı iki bakış açısından değerlendirilebilir: Ya kendi mutluluğu ya da diğerlerinin mutluluğu üzerindeki etkilerine göre. Bu iki açıdan bakıldığında ya da iki açıdan herhangi biri seçildiğinde ya iyi olarak nitelenir ya kötü ya da apaçık durumlarda bozuk.
+*Elini yıldızlara uzatan [[insan]] ayağının dibindeki çiçekleri çoğu zaman unutur.
+*En yüksek [[w:sayılar teorisi|sayı]]dakilerin en yüksek [[mutluluk|mutluluğu]] [[ahlak]] ve [[hukuk|yasa]]manın kurulumundadır.
+*Her [[hukuk|yasa]] [[özgürlük]]ten bir kırılma noktasıdır.
+*[[Şöhret]] [[güç|güce]] giden yoldur.
+==Dış bağlantılar==
+*[http://www.econlib.org/library/Bentham/bnthPML1.html Economy Library, Principles of Morals and Legislation ]
-==Kaynaklar==
+==Kaynakça==
 {{Kaynakça}}