Türkçe atasözleri/O: Revizyonlar arasındaki fark

Vikisöz, özgür söz dizini
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
49. satır: 49. satır:
* Okumayı sevmeyene dokuz hoca az.<sup>[[Vikisöz:Günün Atasözü/Arşiv/2010|20 Eylul 2010]]</sup>
* Okumayı sevmeyene dokuz hoca az.<sup>[[Vikisöz:Günün Atasözü/Arşiv/2010|20 Eylul 2010]]</sup>
* Olacakla öleceğe çare yoktur.
* Olacakla öleceğe çare yoktur.
* Olanın, olmayana borcu vardır (Gıyaseddin Hoca'dan nakleden Hasan Gölcük'den naklen Said Dağdaş, 3.1.2011. Not: Yozgat yöresine ait olduğu söylenen bu atasözü, varlıklı olanların ihtiyaç içinde bulunanlara mallarından infak etmesi gerektiğini hatırlatır. 31 Aralık 2010 tarihinde Cuma hutbesinde aktarılmıştır.)!
* Olanın, olmayana borcu vardır (Akdağmadeni’nden Osman Nuri Ulus’a atfen Gıyaseddin Kaya’dan nakleden Hasan Gölcük'den naklen Said Dağdaş, 3.1.2011. Not: Yozgat – Akdağmadeni yöresine ait olduğu söylenen bu atasözü, varlıklı olanların ihtiyaç içinde bulunanlara mallarından infak etmesi gerektiğini hatırlatır. 31 Aralık 2010 tarihinde Cuma hutbesinde aktarılmıştır.)!
* Olmayalım keser gibi hep bana hep bana, olalım testere gibi bir sana bir bana. {Bencil olmayalım. Beraber olalım, ikimizin de faydasına olsun. Cengiz Özdemir, 26 Nisan 2008 Antalya}
* Olmayalım keser gibi hep bana hep bana, olalım testere gibi bir sana bir bana. {Bencil olmayalım. Beraber olalım, ikimizin de faydasına olsun. Cengiz Özdemir, 26 Nisan 2008 Antalya}
* Olmaz olmaz deme, olmaz olmaz.
* Olmaz olmaz deme, olmaz olmaz.

09.25, 11 Ocak 2011 tarihindeki hâli

Türkiye‎
Bu maddenin biçim olarak Vikisöz standartlarına ulaşması için elden geçirilmesi gerekmektedir.

Düzenleme yapıldıktan sonra bu açıklama silinmelidir.


  • Oğluna kız arayacağına, kızına yer ara (Fatmana Dağdaş): Önemli olan kızına iyi bir yuva kurmaktır.
  • Oldu olacak, kırıldı nacak! Seri gelmiş başa gelecek!.. Başa gelen musibetlerin fazlalığı vurgulanmaktadır (F. Dağdaş).
  • Orantına (orantene) göre pişir aşını, kocana göre bağla başını!.. (Kadın sohbetten ayrılmak istemiş. Diğerleri ise sohbet bitene kadar kalmasını talep etmişler. Kadın ise ayrılması gerektiğini bu atasözü ile özetlemiş. 1955 doğumlu ve Denizlili Perihan Hanımdan naklen 1955 doğumlu Dodurgalı Ganime Ay, 26.07.2009.). “Kocana göre bağla başını, harcına göre pişir aşını!..” (Elveda Rumeli dizisinde Bedia Hanım'dan genç evli kadınlara yapılan nasihat.) atasözü ile benzer anlamda.
  • Orospunun torbası, viraneyi görene kadar (Şahistan Demirci, 1934’lü, Erzurum-Olur’lu,, 31.08.2003)!: Sözünde durmayan, yemininin hükmü olmayan zayıf şahsiyetleri tanımlamada kullanılır. Yandaki atasözü; evleneceği kadına içki içmeyi bırakacağını söyleyip evlendikten sonra bırakmayan, hanımına eziyet etmeye devam eden birini tanımlarken kullanıldı.
  • Otu çek, köküne bak (İlhami Turan, 1975’li, Malatya-Konak, 7.8.2005)! - Toplum içindeki değerine, soyuna, sopuna bak. Sonra karar ver anlamında. “O kim ki... Otu çek köküne bak! (Cemal Basri Gökşen-1961’li, Maraş-Andırın, 31.07.2003).

- Soy ara, köpek eniği ata atasözü ile benzer anlamda... Otu çeker, köküne bakarlar...

  • Öküz öleceği zaman bıçak çoğalır (22.12.2004, A. Vahap Özdemir, 1965’li, Elaziz’li): Fırsat geçince, olacak iş olmayınca görüş ortaya koyan, derde derman olmaya yeltenen çok olur anlamında...
  • Öküze boynuzu yük gelmez (22.01.2000, Fatmana Dağdaş): Kocasının evinden baba evine geldiğinde kızını teselli için söylenen ifade. Kendinden bir parçadır anlamında.
  • Öküzün yazın harmanda pislediği, kışın saman olarak önüne gelirmiş (1.11.2006, Kırıkkale’li Faruk TEZEL’den naklen Celil YAMAN, 1979’lu, Bartın-Ulus’lu)! Geciktirilen, ihmal edilen işler mutlaka umulmadık, beklenmedik şartlarda karşımıza çıkar anlamında...

Yapılan kötü işin eninde sonunda, yapan kişiyi bulacağı anlamı da taşımaktadır.

  • Ölen inek sütlü olur (1950’li Ayşe Yaman’dan naklen Celil Yaman, 25.8.2007)! Kaybedilen mal, kıymete biner anlamındadır. “Kel ölür sırma saçlı olur, kör ölür badem gözlü olur!„ atasözü ile aynı anlamda.
  • Ölenlere Allah rahmet eylesin! Kalanlara sabr-ı cemiller versin!

Cümlemize de tedarikli olmayı nasib eylesin! Kendi yolunda ayaklarımızı sabit kılsın!.. Erzurum yöresinden alınan taziye duası (Erzurum-Oltu-İğdeli köyünden, 1955 doğumlu Abdülkerim Demirci’den naklen Said Dağdaş, 19 Mayıs 2010, Erzurum).


  • Ölmüş koyun, kurttan mı korkar (Mehmed BAZ)?.. Hesabını vermeyecek işi olmayanın gözü pek olur!
  • Ölü öldüğü günkü gibi yanılsa, gelin geldiği günkü gibi sevilse (F. Dağdaş, Aralık 1984)!.. “Yeni senek suyu soğuk tutar!„ atasözü ile benzer anlamda...
  • Ömer diyecek dudak domarışından belli olur (F. Dağdaş, 22.01.2000) Kişinin ne demek istediği ilk cümlelerinden anlaşılabilir.
  • Ön gürlüğü gelir geçer, Allah son gürlüğü versin (F. Dağdaş, Aralık 1979)!
  • Öz ağlar, göz de ağlar (Hacı Ömer Mengi, 1334’lü): Ağlama, içten gelir. İçtenlikten kaynaklanır (Dodurgalı, 18.07.2003).